Do rodzajów cudów Wysłannika Boga, niech będzie z nim pokój i błogosławieństwo, należy jeden wspaniały rodzaj, a mianowicie niezwykłe zdarzenia, które miały miejsce dzięki jego modlitwie. Cuda tej kategorii niewątpliwie zostały przekazane przez wiele osób, a przykłady tych cudów i ich kategorie są niezliczone. Wiele z nich osiągnęło stopień niepodważalności, lub stało się sławnymi i bliskimi statusowi niepodważalności, i przekazane zostało przez wielkich uczonych, co potwierdza ich autentyczność i sławę.

Wymienimy tutaj kilka spośród bardzo wielu przykładów bliskich niepodważalności, lub tych, które mają status sławnych, i wymienimy je szczegółowo:

Przykład pierwszy: Relacjonowali uczeni z dziedziny hadisów na czele z Al-Bucharim i Muslimem, że modlitwa Proroka, niech będzie z nim pokój i błogosławieństwo, o deszcz natychmiast została spełniana. Zdarzyło się to wiele razy. Czasami wznosił swoje ręce, by pomodlić się o deszcz, stojąc na minbarze, i modlitwa była spełniana, zanim z niego zszedł.1

Relacje te są potwierdzone i osiągnęły status niepodważalnych. Wspomnieliśmy wcześniej, iż gdy ludzi dotykało pragnienie w czasie podróży, to za każdym razem, gdy potrzebowali wody, przychodziła chmura deszczowa, która odchodziła po tym, jak się napili.2

Modlitwa Proroka była spełniana nawet przed okresem objawienia. ‘Abd al-Muttalib, dziadek Proroka modlił się o deszcz, powołując się na swojego wnuka, gdy ten był młody, i wtedy deszcz zaczynał padać. Zdarzenie to stało się słynne, i ‘Abd al-Muttalib wspomniał je w niektórych swoich wierszach.3

‘Umar bin al-Chattab, niech Bóg będzie z niego zadowolony, modlił się o deszcz razem z Al-‘Abbasem, stryjem Proroka, po śmierci tego ostatniego, tymi słowy: “O, Boże, błagaliśmy Ciebie z naszym Prorokiem i zsyłałeś nam deszcz. Błagamy Ciebie teraz razem ze stryjem naszego Proroka, ześlij nam więc deszcz.” Po tych słowach spadł deszcz.4

Al-Buchari i Muslim podają, iż Wysłannik, niech będzie z nim pokój i błogosławieństwo, został poproszony o to, by pomodlił się do Boga o deszcz. Pomodlił się więc, spadł na nich deszcz, lecz później poskarżyli się z powodu jego obfitości, pomodlił się więc po raz kolejny, a niebo się przejaśniło.5

Przykład drugi: Istnieje znana relacja bliska statusowi niepodważalności mówiąca, że Prorok, w czasie, gdy wiernych była garstka, i ukrywali oni swą wiarę i praktyki religijne, pomodlił się do Boga o wzmocnienie islamu ‘Umarem, niech Bóg będzie z niego zadowolony i Abu Dżahlem, i modlitwa ta została spełniona w przypadku ‘Umara. Prorok powiedział:

“O, Boże, wzmocnij islam Abu Dżahlem bin Hiszamem lub ‘Umarem bin al-Chattabem.” Po pewnym czasie ‘Umar przyłączył się do Wysłannika Boga, przyjął islam6, i stał się przyczyną potęgi islamu, stąd przezwano go “Faruk” (oddzielający dobro od zła).7

Przykład trzeci: Szlachetny Prorok, niech będzie z nim pokój i błogosławieństwo, modlił się do Boga w różnych intencjach niektórych towarzyszy, i jego modlitwy zostały spełnione w sposób niezwykły, a ich szlachetność osiągnęła stopień cudowności.

Przykład podaje relacja Al-Buchariego, Muslima i innych, wedle której Prorok pomodlił się w intencji Ibn ‘Abbasa tymi słowy: wiedzę w religii i naucz go objaśniania Koranu.”8 Ibn ‘Abbasa nazwano później uczonym9 i objaśniającym Koran10, a ‘Umar, niech Bóg będzie z niego zadowolony, pozwalał Ibn ‘Abbasowi – mimo jego młodego wieku – przesiadywać razem ze szlachetnymi towarzyszami.11

Al-Buchari i inni podają, powołując się na Anasa, niech Bóg będzie z niego zadowolony, który powiedział, że jego matka powiedziała:“O, Wysłanniku Boga, pomódl się za swego sługę Anasa.” Prorok powiedział: “O, Boże, daj mu majątek i potomstwo, i pobłogosław mu w tym, co mu dałeś.” Według relacji ‘Akramy Anas powiedział później: “Na Boga, mój majątek jest liczny, a moich dzieci i wnuków jest teraz około stu.” Według innej relacji rzekł on: “Nie znam nikogo, kto by żył na tak wysokim poziomie jak ja, a tymi rękami pogrzebałem setkę moich dzieci, nie wliczając w to dzieci, które przyjąłem pod opiekę, ani moich wnuków12.” Było to dzięki błogosławieństwu płynącemu z modlitwy Proroka, niech będzie z nim pokój i błogosławieństwo.13

Imam Al-Bajhaki i inni spośród uczonych z dziedziny hadisów podają, że Wysłannik pomodlił się o błogosławieństwo dla ‘Abd ar-Rahmana bin ‘Aufa14, jednego z dziesięciu osób, którym Prorok przepowiedział Raj. Dzięki błogosławieństwu tej modlitwy majątek ‘Abd ar-Rahmana stał się tak wielki, że pewnego razu oddał w celach dobroczynnych stado liczące siedemset wielbłądów niosących na grzbietach rozmaite rzeczy razem z siodłami15. Cóż za wspaniałe błogosławieństwo Boże!

Al-Buchari i inni podają, iż Wysłannik pomodlił się o błogosławieństwo w handlu dla ‘Urwy bin Abi al-Dża’da. ‘Urwa powiedział później: “Stałem się najbogatszym kupcem w Al-Kanasie16, i za każdym razem jak stamtąd wracałem, zysk był czterdziesto tysiąckrotny.” Al-Buchari powiedział, komentując ten hadis, że gdyby ‘Urwa sprzedawał piasek, to też by zarobił.17

Prorok pomodlił się także o błogosławieństwo w handlu dla ‘Abd Allaha bin Dża’fara, i po tym za każdym razem, gdy tamten coś kupował, miał z tego zysk.18 W swoim czasie wsławił się bogactwem i majątkiem, a także szlachetnością i hojnością.19

Jest bardzo wiele przykładów tego rodzaju cudu; tutaj przytoczyliśmy cztery wybrane.

Imam At-Tirmizi podaje: “Wysłannik, niech będzie z nim pokój i błogosławieństwo, pomodlił się w intencji Sa’da bin Abi Wakkasa tymi słowy:‘O, Boże, spełnij modlitwę Sa’da, jeśli się do Ciebie pomodli.’20 Po tym modlitwa Sa’da była wysłuchiwana, a ludzie bali się jego modlitwy przeciwko nim.”21

Prorok powiedział Abu Katadzie,“Niech twoja twarz będzie błogosławiona. O, Boże, pobłogosław jego włosy i skórę.” Abu Katada zmarł w wieku siedemdziesięciu lat, a wyglądał wtedy na piętnaście. Ta potwierdzona relacja stała się popularna.22

Gdy znany i utalentowany poeta powiedział Prorokowi te oto zwrotki wiersza:

Sięgnęliśmy nieba w naszej chwale i blasku, Lecz chcemy, by nieba sięgnął także nasz wygląd!

Spytał się go Wysłannik, “Dokąd chcesz trafić, Abu Lajlo?” Tamten odpowiedział: “Do Raju, o Wysłanniku Boga.”Następnie poeta wyrecytował inny wiersz niosący doniosły sens. Wysłannik Boga powiedział: “Jakże piękna jest twoja mowa!” Poeta ten miał potem najlepsze uzębienie, i gdy wypadł mu ząb, na jego miejsce wyrastał kolejny. śył sto dwadzieścia lat, a niektórzy twierdzili, że dłużej.23

Wedle autentycznej relacji Wysłannik pomodlił się w intencji ‘Alego, niech Bóg będzie z niego zadowolony, mówiąc:

“O, Boże, uchroń go od gorąca i zimna.” Dzięki błogosławieństwu tej modlitwy ‘Ali nosił zimą ubrania letnie, a latem ubrania zimowe, i nie odczuwał ani gorąca, ani zimna.24 Wysłannik Boga pomodlił się za swoją córkę Fatimę, by nie odczuwała głodu. Powiedziała: “Nigdy potem nie byłam już głodna.”25 At-Tufajl bin ‘Amr poprosił go o znak dla swojego ludu, Prorok więc pomodlił się słowami: “O, Boże, daj mu światło.” Zabłysnęło wtedy światło pomiędzy oczami At-Tufajla i powiedział on wtedy: “Panie, boję się, że powiedzą: To znak kary.” I wtedy światło przeskoczyło na koniec jego bicza, który później rozświetlał ciemności nocy, i dlatego przezwano tego człowieka Zu-n-Nur (Świetlisty).26

Nie ma żadnej wątpliwości co do autentyczności relacji potwierdzających te wydarzenia.

Powiedział Abu Hurajra: “O, Wysłanniku Boga, słyszę od ciebie wiele słów, które później zapominam.” Wysłannik powiedział: ‘Rozłóż swoje ubranie.’ Uczyniłem to, a Wysłannik zaczerpnął coś niewidzialnego swoimi rękami i powiedział: ‘Obejmij to.’ Objąłem to i już niczego nie zapomniałem.”27

Wydarzenia te pochodzą ze znanych hadisów.

Przykład czwarty: Wymienimy tutaj kilka przykładów tego, w jaki sposób zostały spełnione modlitwy wznoszone przez Proroka przeciwko niektórym ludziom.

Pierwszy: Prorok, niech będzie z nim pokój i błogosławieństwo, otrzymał wiadomość o tym, iż król perski o imieniu Perwez podarł list od niego. Prorok powiedział: “O Boże, podrzyj jego.” Został porwany na kawałki28, gdy jego syn Szirujeh zabił go sztyletem29, a Sa’d bin Abi Wakkas podarł jego królestwo, z którego nic nie pozostało, tak jak nic nie pozostało z władzy Persów na całym świecie. Z kolei królestwa cesarza rzymskiego i innych królów pozostały dzięki ich szacunkowi dla listów przesłanych im przez Wysłannika.30

Drugi: Znany hadis, którego status bliski jest niepodważalnemu – i o tym samym mówi jeden ze szlachetnych wersetów – podaje, że przywódcy Kurajszytów zebrali się w meczecie Al-Haram w Mekce i źle potraktowali Proroka, niech będzie z nim pokój i błogosławieństwo, pomodlił się więc przeciwko nim, wymieniając każdego z nich z imienia. Ibn Mas’ud powiedział: “Widziałem, jak zostali zabici w bitwie Badr.”31

Trzeci: Prorok pomodlił się przeciwko Mudar, które było wielkim plemieniem zaprzeczającym objawieniu, aż dotknęła je susza tak silna, że Kurajszyci im współczuli, i gdy Prorok pomodlił się w ich intencji, spadł u nich deszcz.32 Relacja ta bliska jest statusowi niepodważalnej.

Przykład piąty to spełnienie modlitwy Proroka, niech będzie z nim pokój i błogosławieństwo, który pomodlił się przeciwko określonym osobom. Wymienimy tu trzy przykłady spośród wielu innych.

Pierwszy: Prorok pomodlił się przeciwko ‘Utbie bin Abi Lahabowi, mówiąc: “O, Boże, ześlij na niego psa spośród Twoich psów.” ‘Utba wyruszył po tym w podróż i przyszedł lew, który go szukał, wziął go z karawany i zjadł.33 Wydarzenie to jest znane i zostało przekazane przez uczonych z dziedziny hadisów, którzy uznali je za autentyczne.

Drugi: Wysłannik, niech będzie z nim pokój i błogosławieństwo, wysłał oddział na czele z Amirem bin al- Adbatem, któremu towarzyszył Muhallim bin Dżassama. Ten ostatni zabił podstępnie Amira i gdy wiadomość o tym dotarła do Proroka, zagniewał się i powiedział: ? “O, Boże, nie przebaczaj Muhallimowi.” Muhallim zmarł po siedmiu dniach od tamtego momentu. Za każdym razem, gdy był chowany, ziemia go wypluwała, aż w końcu położono jego ciało w wyschniętym korycie i zakryto kamieniami.34

Trzeci: Prorok powiedział człowiekowi, który jadł lewą ręką:“Jedz prawą.” Tamten odpowiedział: ?“Nie mogę.” Na to Prorok: “Nieprawda, możesz” –i tamten nie był już w stanie podnieść swojej ręki do ust.35

Przykład szósty: Wymienimy kilka niezwykłych wydarzeń, które miały miejsce dzięki modlitwie Proroka, i co do których prawdziwości nie ma wątpliwości.

Pierwszy: Prorok, niech będzie z nim pokój i błogosławieństwo, dał kilka swoich włosów Chalidowi bin al- Walidowi (o przydomku Sajf Allah – miecz Boga) i pomodlił się o zwycięstwo dla niego. Chalid wsadził je do swojej czapki i po tym nie przegrał ani jednej z bitew.36

Drugi: Salman al-Farisi był niewolnikiem żydów. Jego panowie obiecali mu wolność za uwolnienie zasadzenie trzystu palm (z których każda miała dawać owoce) oraz czterdzieści uncji złota. Prorok, niech będzie z nim pokój i błogosławieństwo, zasadził je wszystkie własnymi rękoma, oprócz jednej, którą zasadził kto inny. Wszystkie się przyjęły prócz tej jednej zasadzonej przez inną osobę, ale Prorok wziął ją i zasadził jeszcze raz, aż się przyjęła. Według księgi Al-Bazzara, tamtego roku dały owoce wszystkie palmy prócz jednej, więc Wysłannik Boga wyrwał ją i zasadził ponownie, aż wydała owoce.37 Prorok dał Salmanowi kawałek złota wielkości kurzego jajka; Salman wziął z niego dla jego panów czterdzieści uncji, a u niego zostało mniej więcej tyle, ile im dał.38 Wydarzenie to jest jednym ze znaczących niezwykłych zdarzeń, które miały miejsce podczas życia Salmana al-Farisiego, niech Bóg będzie z niego zadowolony, i było ono relacjonowane przez godnych zaufania imamów.

Trzeci: Towarzyszka Proroka o imieniu Umm Malik posiadała skórzane naczynie, w którym podawała Prorokowi tłuszcz. Prorok nakazał jej, by nie opróżniała go i podał jej go z powrotem. Było one wypełnione tłuszczem i jej synowie przychodzili, prosząc o jedzenie, ponieważ niczego nie mieli. Wtedy ona brała naczynie i wyciskała z niego tłuszcz, aż wycisnęła cały39 i później już niczego w nim nie znaleźli.

Przykład siódmy: Gorzka woda przemieniająca się w słodką i pachnącą dzięki błogosławieństwu modlitwy Proroka, niech będzie z nim pokój i błogosławieństwo, i dzięki jego dotykowi.Przytoczymy jedynie kilka przykładów:

Pierwszy: Relacjonował Al-Bajhaki oraz uczeni z dziedziny hadisów, iż ze źródła o nazwie Kuba wytryskiwała woda dzięki ablucji, której dokonywał w niej Prorok, lecz później już nie tryskała.40

Drugi: Relacjonował Abu Na’im w swoim zbiorze „Dala’il an- Nubuwwa”, a także inni zbieracze hadisów, że w domu Anasa było źródło, do którego Prorok splunął i pomodlił się, po czym w całej Medynie nie było źródła o czystszej wodzie.41

Trzeci: Relacjonował Ibn Madża, że Prorok dostał wiadro wody Zamzam, splunął do niej i jej zapach stał się szlachetniejszy od zapachu piżma.42

Czwarty: Relacjonował imam Ahmad bin Hanbal, że Wysłannik, niech będzie z nim pokój i błogosławieństwo, otrzymał wiadro z wodą ze studni, wypłukał tą wodą usta, a wtedy jej zapach stał się szlachetniejszy od zapachu piżma.

Piąty: Relacjonował Hamad bin Salma, który był jednym z godnych zaufania ludzi, na którego powoływał się Muslim, że Prorok wypełnił bukłak wodą i pomodlił się w jej intencji. Dał go następnie szlachetnym towarzyszom i nakazał im, by nie rozwiązywali go, jak tylko do ablucji. Gdy nastała pora modlitwy, rozwiązali go i znaleźli w nim mleko i masło.43 To pięć częściowych przykładów, z których niektóre są sławne i przekazane przez uczonych imamów. Te, których tutaj nie wymieniliśmy, w całości potwierdzają w zupełności autentyczność tego cudu.

Przykład ósmy: Owce, których wymiona wypełniały się mlekiem dzięki modlitwie Proroka, niech będzie z nim pokój i błogosławieństwo, i jego dotykowi po tym, jak już nie dawały żadnego mleka. Jest bardzo wiele tego przykładów, lecz wymienimy tutaj trzy znane i potwierdzone.

Pierwszy: Wszystkie potwierdzone biografie Najszlachetniejszego Wysłannika podają, że gdy emigrował on wraz z Abu Bakrem as-Siddikiem, przeszedł obok domu ‘Atiki, córki Chalida al-Chuza’iego, którą zwano Umm Ma’bad. Prorok zszedł wtedy z wielbłąda, a ona miała chudą owcę, która nie dawała mleka. Spytał jej: “Czy ona ma mleko?” Umm Ma’bad odpowiedziała: “Ona nie ma krwi, jakże by mogła mieć mleko?” Prorok dotknął pleców owcy, potarł jej wymię i powiedział: “Przynieście naczynie i wydójcie ją.” Wydoili ją, a Prorok i Abu Bakr as- Siddik napili się, a resztę mleka wypili ci, którzy byli w domu, aż się nasycili. W ten sposób owca ta stała się wielkim błogosławieństwem.44

Drugi: Historia owcy Ibn Mas’uda, niech Bóg będzie z niegozadowolony: Ibn Mas’ud relacjonuje: “Pasłem owce ‘Ukby bin Abi Mu’ita, kiedy podszedł do mnie Wysłannik Boga, niech będzie z nim pokój i błogosławieństwo, wraz z Abu Bakrem i spytał: ‘Czy masz mleko, chłopcze?’ Odpowiedziałem, że tak, ale nie są to moje owce. Wtedy Prorok spytał: ‘Czy jest tu owca, której nie pokrył baran?’ Przyprowadziłem mu wtedy owcę, a on potarł jej wymię, aż wyszło mleko, i wydoił ją, wlewając mleko do naczynia. Napił się z niego on i Abu Bakr.” Wydarzenie to było powodem przyjęcia islamu przez Ibn Mas’uda, niech Bóg będzie z niego zadowolony.45

Trzeci: Znana historia owiec Halimy as-Sa’dijji, matki mlecznej Proroka, niech będzie z nim pokój i błogosławieństwo. Panowała susza, która dała się we znaki ludziom z jej plemienia, owce były wychudzone, nie dawały mleka i nie mogły najeść się do syta. Gdy Wysłannik został oddany Halimie as-Sa’dijji pod opiekę, jej owce wracały z pastwiska syte i dawały mleko, w przeciwieństwie do owiec innych ludzi z jej plemienia. Było to wynikiem błogosławieństwa Proroka.46 W księgach poświęconych biografii Proroka jest wiele innych przykładów, lecz na nasz użytek wystarczą te wyżej wymienione.

Przykład dziewiąty: Przytoczymy kilka spośród wielu słynnych przykładów niezwykłych wydarzeń, które miały miejsce po tym, jak Wysłannik, niech będzie z nim pokój i błogosławieństwo, przetarł głowy i twarze niektórych ludzi swą ręką i pomodlił się w ich intencji:

Pierwszy: Prorok przetarł głowę ‘Umajra bin Sa’da i pobłogosławił mu, po czym ten ostatni umarł w wieku osiemdziesięciu lat, a jego głowa nie osiwiała.47

Drugi: Przetarł głowę Kajsa bin Zajda al-Dżuzamiego i pomodlił się w jego intencji. Gdy Kajs umarł w wieku stu lat, jego wszystkie włosy na głowie były siwe, lecz miejsce, w którym Prorok położył dłoń było czarne. Stąd też się wzięło jego przezwisko “Al-Agharr”, oznaczające konia z białą strzałką.48

Trzeci: Przetarł głowę ‘Abd ar-Rahmana bin Zajda bin al- Chattaba, gdy ten ostatni był mały. Był on brzydkim dzieckiem, ale Prorok uprosił błogosławieństwo dla niego, a ‘Abd ar-Rahman wyrósł na mężczyznę wyróżniającego się pod względem wzrostu i budowy ciała.49

Czwarty: Prorok przetarł krew z twarzy ‘A’iza bin ‘Amra i pomodlił się w jego intencji po tym, jak ten ostatni został ranny w bitwie Hunajn, a na jego twarzy pojawił się biały ślad, jak biała plama u konia.50

Piąty: Prorok przetarł twarz Katady bin Milhana, po czym zdobyła taki blask, że ludzie przeglądali się w niej jak w lustrze.51

Szósty: Prorok obryzgał wodą, którą dokonywał ablucji, twarz Zajnab (gdy była dzieckiem), córki Umm Salamy. Po tym nikt nie znał kobiety o piękniejszej twarzy niż ona.52

Jest wiele przykładów takich, jak te przytoczone wyżej fragmenty, podawanych przez uczonych z dziedziny hadisów, i one wszystkie razem wzięte posiadają status niepodważalności pod względem znaczenia i potwierdzają absolutnie autentyczny cud Proroka Muhammada. Nawet jeśli założymy, że każdy z tych przykładów to wątpliwa historia relacjonowana przez tylko jedną osobę, to zebrane razem są autentyczne pod względem znaczenia, bowiem jeśli jakieś wydarzenie jest opowiedziane w różnych wersjach i na różne sposoby, to oznacza to, że wydarzenie faktycznie miało miejsce, tyle że sposoby jego relacjonowania są wątpliwe.

Na przykład: Jeżeli grupa ludzi usłyszy huk, to niektórzy powiedzą, że zawalił się dom tej i tej osoby. Inni, że zawalił się dom innej osoby. Inni powiedzą o jeszcze innej osobie, i tak dalej. Mimo że każda relacja jest słaba, wątpliwa bądź niezgodna z rzeczywistością, to nie ma wątpliwości co do samego zdarzenia, a mianowicie zawalenia się domu. Relacje rozważane razem implikują prawdziwość tego zdarzenia, i w istocie rzeczy są ze sobą zgodne. Z kolei wszystkie fragmentaryczne przykłady wymienione powyżej to relacje autentyczne, z których niektóre są powszechnie znane. Jeżeli założymy, że wszystkie one są wątpliwe, to wzięte razem wskazywałyby bez wątpienia na istnienie cudu Proroka, tak samo jak w przykładzie zawalonego domu.

Stąd każdy rodzaj wspaniałych cudów Proroka jest potwierdzony i nie ma co do niego wątpliwości. Ich fragmenty to jedynie różne wzory i formy tego absolutnego cudu.

Tak jak ręka Proroka, niech będzie z nim pokój i błogosławieństwo, jego palce, ślina, oddech i słowa – czyli modlitwa – są źródłem wielu cudów, to jego wszystkie szlachetne cechy, zmysły i organy również stanowią miejsce, gdzie wydarzyło się wiele niezwykłych rzeczy. Biografie oraz książki historyczne przytoczyły te cuda i objaśniły wiele dowodów proroctwa, które miały miejsce w jego życiu, wyglądzie, częściach ciała i uczuciach.

* * *

1 Al-Buchari, “Al-Istiska’” 6, 7, 9, 12, 14; Muslim, “Al-Istiska’” 8-10; An-Nisa’i, “Al-Istiska’“ 1, 10; Al-Muwatta’, “Al-Istiska’“ 3.

2 Ibn Chuzajma, “As-Sahih” 1/53; At-Tabarani, “Al-Mu’dżam al-Ausat” 3/324; Al-Bazzar, “Al-Musnad” 1/331; Ibn Habban, “As-Sahih” 4/223; Al-Bajhaki, “As-Sunan al-Kubra” 4/357.

3 Patrz: At-Tabarani, “Al-Mu’dżam al-Kabir” 24/260-261; Ibn Sa’d, “At-Tabakat al-Kubra” 1/90, 2/322; Al-Bajhaki, “Dala’il an-Nubuwwa” 2/15-19.

4 Al-Buchari, “Al-Istiska’” 3, “Fada’il Ashab an-Nabi” 11; At-Tabarani, “Al-Mu’dżam al-Kabir” 1/72; Al-Bajhaki, “As-Sunan al-Kubra” 3/352; Ibn Sa’d, “At-Tabakat al-Kubra” 4/29.

5 Al-Buchari, “Al-Istiska’” 6, 7, 9, 12, 14; Muslim, “Al-Istiska’” 8-10; An-Nisa’i, “Al-Istiska’“ 1, 10; Al-Muwatta’, “Al-Istiska’“ 3.

6 At-Tabarani, “Al-Mu’dSam al-Kabir” 10/159, “Al-Mu’dSam al-Ausat” 2/240, 11/255; patrz takSe: At-Tirmizi, “Al-Manakib” 17; Ibn MadSa, “Al-Mukaddima” 11; Ahmad bin Hanbal, “Al-Musnad” 2/95.

7 Patrz: Ibn Sa’d, “At-Tabakat al-Kubra” 3/270; At-Tabari, “Tarich al-Umam wa-l-Muluk” 2/562; An-Nawawi, “Tahzib al-Asma’” 2/325.

8 Al-Buchari, “Al-Wudu’” 10; Muslim, “Fada’il as-Sahaba” 138.

9 At-Tabarani, “Al-Mu’dSam al-Kabir” 10/237; Al-Hakim, “Al-Mustadrak” 3/616; Abu Na’im, “Hiljat al-Aulija’” 1/316; Ibn Sa’d, “At-Tabakat al-Kubra” 2/370.

10 Ibn Abi Szajba, “Al-Musannaf” 6/383; Ibn Sa’d, “At-Tabakat al-Kubra” 2/366; Al-Hakim, “Al-Mustadrak” 3/618; Ibn ‘Abd al-Barr, “Al-Isti’ab” 3/935.

11 Patrz: Al-Buchari, “Al-Manakib” 37, “Al-Maghazi” 38, 51; At-Tirmizi, “Tafsir al-Kur’an, Surat an-Nasr” 1; Ahmad bin Hanbal, “Al-Musnad” 1/338.

12 Al-Buchari, “Ad-Da’awat” 18, 25, 47, 48; Muslim, “Fada’il as-Sahaba” 141-143.

13 Ahmad bin Hanbal, “Al-Musnad” 3/248, 6/430; At-Tajalisi, “Al-Musnad” 1/270; Abu Ja’la, “Al-Musnad” 6/16, 7/233; Ibn Habban, “As-Sahih” 16/143.

14 Al-Buchari, “An-Nikah” 7, 68, “Ad-Da’awat” 53; Muslim, “An-Nikah“ 79.

15 Ahmad bin Hanbal, “Al-Musnad” 6/115; ‘Abd Ibn Hamid, “Al-Musnad” 1/407; At- Tabarani, “Al-Mu’dżam al-Kabir” 1/129, 6/27.

16 Targowisko w Al-Kufie.

17 Al-Buchari, “Al-Manakib” 28; Abu Daud, “Al-Buju’” 27; Ibn Madża, “As-Sadakat” 7; Ahmad bin Hanbal, “Al-Musnad” 4/375.

18 Ahmad bin Hanbal, “Al-Musnad” 1/205; An-Nisa’i, “As-Sunan al-Kubra” 5/48, 180, 6/265; At-Tabarani, “Al-Mu’dżam al-Kabir” 1/362.

19 Ibn Habban, “As-Sikat” 3/207; Ibn ‘Abd al-Barr, “Al-Isti’ab” 3/881; Al-Mazzi, “Tahzib al-Kamal” 14/367; An-Nawawi, “Tahzib al-Asma’” 249.

20 Ibn ‘Abd al-Barr, “Al-Isti’ab” 2/608; patrz takSe: At-Tirmizi, “Al-Manakib” 26; At-Tabarani, “Al-Mu’dżam al-Kabir” 1/43; Al-Bazzar, “Al-Musnad” 4/50; Ibn Habban, “As-Sahih” 15/450.

21 Al-Buchari, “Al-Azan” 95; At-Tirmizi, “Al-Manakib” 37; Al-Bazzar, “Al-Musnad” 3/274; Ibn Habban, “As-Sahih” 5/168-169.

22 Patrz: Al-Hakim, “Al-Mustadrak” 3/549; Ibn ‘Abd al-Barr, “Al-Isti’ab” 4/1731; Al-Bajhaki, “Dala’il an-Nubuwwa” 4/193.

23 Al-Haris bin Abi Usama, “Musnad al-Haris” 2/844; Al-Bajhaki, “Dala’il an-Nubuwwa” 6/232-233; Ibn ‘Abd al-Barr, “Al-Isti’ab” 4/1516, 1743.

24 Ibn Abi Szajba, “Al-Musannaf” 6/367, 7/394; patrz także: Ibn HadSar, “Fath al-Bari” 7/477; Ibn Madża, “Al-Mukaddima” 11; Ahmad bin Hanbal, “Al-Musnad” 1/99.

25 At-Tabarani, “Al-Mu’dSam al-Ausat” 4/210, 211; Abu Na’im, “Dala’il an-Nubuwwa” 462; Al-Bajhaki, “Dala’il an-Nubuwwa” 6/108.

26 Ibn ‘Abd al-Barr, “Al-Isti’ab” 2/759; Az-Zahabi, “Sajr al-A’lam wa-n-Nubala’” 1/344; patrz także: Al-Bajhaki, “Dala’il an-Nubuwwa” 5/359; Ibn Sa’d, “At-Tabakat al-Kubra” 4/238; Ibn Hiszam, “As-Sira an-Nabawijja” 2/23.

27 Al-Buchari, “Al-‘Ilm” 7, “Al-Manakib” 28; Muslim, “Fada’il as-Sahaba” 159.

28 Ibn Sa’d, “At-Tabakat al-Kubra” 1/260; Ibn ‘Abd al-Barr, “Al-Isti’ab” 3/889; patrz także: Al-Buchari, “Al-‘Ilm” 7, “Al-Dżihad” 101; Ahmad bin Hanbal, “Al-Musnad” 1/243, 305.

29 Ibn Hiszam, “As-Sira an-Nabawijja” 1/191; Ibn Sa’d, “At-Tabakat al-Kubra” 1/260; At- Tabari, “Tarich al-Umam wa-l-Muluk” 2/133.

30 Al-Buchari, “Bad’ al-Wahj” 6, “Al-Dżihad” 74.

31 Al-Buchari, “Al-Wudu’” 69; Muslim, “Al-DSihad” 107.

32 Al-Buchari, “Al-Istiska’” 2, 13, “Tafsir Surat ad-Duchan” 4; Muslim, “Sifat al-Munafikin” 39-40.

33 Al-Bajhaki, “As-Sunan al-Kubra” 5/211; Ibn ‘Abd al-Barr, “At-Tamhid” 15/161; Al-Asbahani, “Dala’il an-Nubuwwa” 1/70.

34 Ibn Hiszam, “As-Sira an-Nabawijja” 6/38-40; At-Tabarani, “Al-Mu’dżam al-Kabir” 6/40-41; Ibn ‘Abd al-Barr, “Al-Isti’ab” 1/459; patrz także: Abu Daud, “Ad-Dijjat” 3; Ahmad bin Hanbal, “Al-Musnad” 5/112, 6/110; Ibn Abi Szajba, “Al-Musannaf” 7/426.

35 Muslim, “Al-Aszriba” 107; Ad-Darimi, “Al-At’ima” 8; Ahmad bin Hanbal, “Al-Musnad” 4/45-46, 50.

36 Abu Ja’la, “Al-Musnad” 13/138; At-Tabarani, “Al-Mu’dżam al-Kabir” 4/104; Al-Hakim, “Al-Mustadrak” 3/338.

37 Ahmad bin Hanbal, “Al-Musnad” 5/354, 443; Al-Bajhaki, “As-Sunan al-Kubra” 10/321, 322; Ibn Sa’d, “At-Tabakat al-Kubra” 1/185; Ibn ‘Abd al-Barr, “Al-Isti’ab” 2/634-635; Al-Hakim, “Al-Mustadrak” 2/20.

38 Ahmad bin Hanbal, “Al-Musnad” 5/443; At-Tabarani, “Al-Mu’dżam al-Kabir” 6/270; Al-Bazzar, “Al-Musnad” 6/467-468; Ibn Hiszam, “As-Sira an-Nabawijja” 2/47-48.

39 Muslim, “Fada’il as-Sahaba” 8; Ahmad bin Hanbal, “Al-Musnad” 3/340, 347.

40 Al-Bajhaki, “Dala’il an-Nubuwwa” 6/136; Ibn Kasir, “Al-Bidaja wa-n-Nihaja” 6/101; As- Sujuti, “Al-Chasa’is al-Kubra” 2/68.

41 Patrz: Al-Asbahani, “Dala’il an-Nubuwwa” 1/162; As-Sujuti, “Al-Chasa’is al-Kubra” 1/105.

42 Ibn Madża, “At-Tahara” 136; Ahmad bin Hanbal, “Al-Musnad” 4/318; At-Tabarani, “Al-Mu’dżam al-Kabir” 11/98; Al-Hamidi, “Al-Musnad” 2/293.

43 Al-Kadi ‘Ijad, “Asz-Szifa’” 1/334; ‘Ali al-Karri, “Szarh asz-Szifa’” 1/673; Al-Chafadżi, “Nasim ar-Rijad” 4/140.

44 At-Tabarani, “Al-Mu’dżam al-Kabir” 4/48-49; Al-Hakim, “Al-Mustadrak” 3/10; Al-Bajhaki, “Dala’il an-Nubuwwa” 1/278; Ibn Sa’d, “At-Tabakat al-Kubra” 1/230.

45 Ahmad bin Hanbal, “Al-Musnad” 1/462; Ibn Abi Szajba, “Al-Musnad” 6/327; At-Tajalisi, “Al-Musnad” 1/47; At-Tabarani, “Al-Mu’dżam as-Saghir” 1/310.

46 Abu Ja’la, “Al-Mu’dSam” 13/95; Ibn Habban, “As-Sahih” 14/245; Ibn Hiszam, “As-Sira an-Nabawijja” 1/300; Ibn Sa’d, “At-Tabakat al-Kubra” 1/151.

47 Al-Kadi ‘Ijad, “Asz-Szifa’” 13/34.

48 Al-Kadi ‘Ijad, “Asz-Szifa’” 1/334; Ibn HadSar, “Al-Isaba” 5/469.

49 Ibn ‘Abd al-Barr, “Al-Isti’ab” 2/833-834; Al-Muzzi, “Tahzib al-Kamal” 7/121; Ibn Hadżar, “Al-Isaba” 5/36.

50 At-Tabarani, “Al-Mu’dżam al-Kabir” 18/20; Al-Hakim, “Al-Mustadrak” 3/677; Ar- Rawijani, “Al-Musnad” 2/33.

51 Ahmad bin Hanbal, “Al-Musnad” 5/27, 81; Al-Bajhaki, “Dala’il an-Nubuwwa” 6/217; Ibn Hadżar, “Al-Isaba” 5/416.

52 At-Tabarani, “Al-Mu’dSam al-Kabir” 24/282; Ibn ‘Abd al-Barr, “Al-Isti’ab” 4/1854; Ibn Hadżar, “Al-Isaba” 7/675.

Autor: Said Nursi(RH)

Tłumaczył:Raszid al-Bulandi