Miesiączka (al-Hajd), Okres Połogu (an-Nifas) i Stan Nieczystości(al-Dżanaba)

Miesiączka

to krwawienie z narządów rodnych zdrowej kobiety. Krwawienie najkrócej musi trwać dzień i noc (według szafi’itów), trzy dni (według hanafitów), albo siedem dni. Najdłużej może trwać dziesięć dni (według hanafitów), piętnaście dni (według szafi’itów).

Szkoła malikicka nie określa minimalnego czasu trwania miesiączki – wystarczy jakakolwiek ilość krwi charakterystycznej dla krwawienia miesięcznego, jaka wydostanie się z pochwy kobiety. Maksymalny czas trwania miesiączki to piętnaście dni. Stanowisko szkoły hanbalickiej jest identyczne, jak szkoły szafi’ickiej.

Jeżeli krwawienie trwa krócej, niż wynosi przyjęty przez daną szkołę minimalny czas krwawienia, nie jest uznawane za krwawienie miesięczne, lecz za istihada (istihada to słowo ogólnie oznaczające „zwykłe” krwawienie, wyciek krwi). Wówczas kobieta nie ma obowiązku brania ghusl – wystarczy, jeśli zrobi wu’dhu – i powinna odrobić te modlitwy, które opuściła na skutek krwawienia (zob. punkt czwarty – regulacje).

Jeżeli krwawienie trwa dłużej, niż wynosi przyjęty przez daną szkołę czas krwawienia, po upływie tego czasu również uznaje się je za istihada. Wtedy kobieta powinna zrobić ghusl jak po miesiączce, nie odrabiać modlitw opuszczonych przez okres maksymalnego czasu miesiączki według jej szkoły, a po upływie tego maksymalnego czasu modlić się już normalnie. (Przykład: kobieta, trzymająca się szkoły hanafickiej, krwawi jedenaście dni. Po dziesięciu dniach, uznanych przez hanafitów za maksymalny czas miesiączkowania, jedenastego dnia robi ghusl. Nie odprawia zaległych modlitw, ale jedenastego dnia modli się normalnie, przed każdą modlitwą wykonując wu’dhu – bo jej krwawienie według hanafitów, to już nie al-hajd, tylko istihada).

Okres połogu

Jest to krwawienie z narządów rodnych kobiety, spowodowane porodem. Najkrótszy czas krwawienia nie jest określony. Najdłużej może trwać czterdzieści dni. Przekazała Umm Salama: „Za życia Proroka kobiety pozostawały w okresie połogu przez czterdzieści dni”, relacjonowało pięciu oprócz an-Nasaiego. Według szafi’itów, najdłużej okres połogu może trwać sześćdziesiąt dni. Ci sami orzekli, że w większości wypadków trwa czterdzieści.

Stanowisko fikh wygląda podobnie jak w przypadku miesiączki, tzn. po upływie maksymalnego czasu okresu połogu wg danej szkoły krwawienie uznaje się za istihada; kobieta nie ma obowiązku odrabiania modlitw zaległych, natomiast kolejne modlitwy już ją obowiązują.

Najkrótszy czas krwawienia nie jest określony, ponieważ u niektórych kobiet może trwać jeden dzień, u innych pół dnia, godzinę, pół godziny…

Stan Dżanaba

Dotyka on człowieka w wyniku kontaktu seksualnego lub po polucji podczas snu, lub po polucji w stanie świadomości.

W przypadku stosunku seksualnego nie jest konieczne, aby doszło do wytrysku – wystarczy jedynie, aby zetknęły się narządy płciowe mężczyzny i kobiety (nawet, jeśli nie nastąpiła penetracja). W przypadku polucji nie ma znaczenia, czym ani w jakim stanie świadomości została spowodowana. Stan dżanaba wymaga wzięcia rytualnej kąpieli – ghusl.

Regulacje Dotyczące Kobiety w Miesiączce i Połogu

– Nie można pościć, ale obowiązkiem jest odrobienie dni, w które się nie pościło.

Ta regulacja nie uzależnia postu od postanowienia kobiety (jak np. w przypadku osoby karmiącej piersią czy niezbyt poważnie chorej). Post kobiety podczas połogu i miesiączki jest haram, a jeśli kobieta będzie w tym czasie pościć, jej post jest nieważny i kobieta musi odrobić te dni tak samo, jakby nie pościła.

– Nie można się modlić, lecz nie jest obowiązkiem odrabianie modlitwy, o ile krwawienie nie okaże się krótsze od jego minimalnego czasu według danej szkoły (zob. punkt pierwszy). – Zabrania się jej i jej mężowi stosunków seksualnych.

Dozwolona jest gra miłosna, o ile kobieta dobrze okryje krwawiące miejsca.

– Nie można (dotyczy też mężczyzny w stanie al-dżanaba) odbyć okrążenia wokół Ka’aby; dotykać, przenosić lub recytować Qur’anu; można wypowiadać du’a lub bismilla; nie można pozostawać w meczecie; mężczyzna w stanie al-dżanaba nie może również modlić się, może jednak pościć.

Niektóre szkoły uważają, że Qur’anu nie można dotykać także w stanie nieczystości mniejszej (al-hadas), tzn. takim, który wymaga jedynie zrobienia wu’dhu. Zarówno ten zakaz, jak zakaz dla osoby będącej w stanie al-dżanaba dotyczy jedynie oryginału arabskiego i jedynie takiego, który jest spisany na papierze i nie zawiera nic innego niż Qur’an (niekoniecznie cały, tzn. na przykład nie można dotykać także karty, na której jest jeden rozdział Qur’anu lub jego fragment). Można dotykać egzemplarza, który zawiera i tekst arabski, i tłumaczenie. Można dotykać egzemplarza, w którym komentarze zajmują więcej miejsca niż tekst Qur’anu. Można dotykać „tłumaczenia” Qur’anu na język obcy, tzn. inny niż arabski. Można dotykać książki lub gazety, w której są cytowane wersety z Qur’anu. Można dotykać płyty, kasety, odtwarzacza mp3 itp., na których jest nagrany Qur’an – nawet jeśli nie zawierają nic innego poza recytacją Qur’anu.

Mężczyzna w stanie al-dżanaba (lub kobieta, którą ten stan dotknął jedynie na skutek stosunku) mają obowiązek odrabiania zaległych modlitw (nie powinni ich opuszczać, chyba że nie znajdą wody lub tego, czym według danej szkoły można zrobić tajammum), tak samo mają obowiązek poszczenia. Przykładowo: podczas postu mężczyzna uprawiał seks z żoną godzinę przed początkiem pory Fadżr, później zasnął i obudził się między początkiem pory Fadżr a wschodem słońca. Wtedy powinien zrobić ghusl albo tajammum, pomodlić się modlitwę Fadżr, zanim minie jej pora, a post normalnie obowiązuje go od momentu obudzenia się.

Miesiączka Dzisiaj

W dzisiejszych czasach naukowcy i lekarze potwierdzają stanowisko czterech szkół fikhu, jeśli chodzi o minimalny i maksymalny czas trwania okresu miesięcznego. Powszechnie przyjmuje się, że najkrótszy czas krwawienia to dwadzieścia cztery godziny, najczęściej spotykany to od czterech do siedmiu dni, ale bywa, że krwawienie trwa dziesięć dni lub piętnaście dni, jak mówią szkoły prawne w Islamie.

Cykl Miesiączkowy i Jego Długość

Długość cyklu miesiączkowego liczy się, zaczynając od pierwszego dnia krwawienia, a kończąc na ostatnim dniu czystości, tzn. na ostatnim dniu przed kolejnym krwawieniem. Lekarze i naukowcy przyznają, że cykl miesiączkowy może mieć różną długość u różnych kobiet. Uważa się, że długość cyklu miesiączkowego może wahać się od dwudziestu jeden do trzydziestu pięciu dni, a za średnią (i najczęściej spotykaną) długość cyklu przyjmuje się dwadzieścia osiem dni.

Jeśli chodzi o długość przerwy między ostatnim dniem jednego krwawienia a pierwszym dniem następnego krwawienia (czyli o liczbę dni czystości), hanbalici orzekli, że najmniej to trzynaście dni, a trzy pozostałe szkoły – że piętnaście dni. To stanowisko również potwierdziła współczesna nauka, która ustaliła, że najmniejsza ilość dni czystości to trzynaście dni przy długości cyklu wynoszącej dwadzieścia jeden dni.

Kolory Krwi Miesięcznej

W pierwszych dniach okresu krew może mieć kolor ciemnoczerwony, aż do czarnego. W ostatnich dniach krwawienia krew ma już normalny kolor jasnoczerwony. Pomiędzy nimi mogą występować różne kolory krwi wypływającej z pochwy – brązowy, szary, nawet zielonkawy. Krew we wszystkich tych kolorach (innych niż normalny kolor krwi) zalicza się do krwawienia miesięcznego.

Natomiast jeżeli jakaś wydzielina z pochwy ma nietypowy kolor (któryś z wymienionych), ale nie przychodzi w czasie miesiączki, nie uznaje się jej za miesiączkowanie.

Kiedy kobieta może powiedzieć, że ma już stan czystości?

Po pierwsze – kiedy na jej bieliźnie nie ma już ani śladu krwi jakiegokolwiek koloru. Dlatego zaleca się, żeby w ostatnich dniach miesiączki zakładać białą bieliznę, na której będzie widać ślady nawet niewielkiej ilości krwi.

Po drugie – kiedy z pochwy wydobywa się wydzielina koloru białego lub podobnego do białego.

Jeśli kobieta rozpoczęła stan czystości w ciągu dnia (np. około południa zauważyła białą wydzielinę), a trwa Ramadan, kobieta pości od pory, w której zaczęła stan czystości, do zachodu słońca, ale po Ramadanie ma obowiązek odrobienia tego dnia w całości.

Większość naukowców uważa, że jeżeli kobieta rozpoczęła stan czystości w porze między Assr a Maghrib, powinna odmówić modlitwy połączone (ale nie skrócone!) Dhuhr i Asr. Analogicznie, jeśli rozpoczęła stan czystości w porze między Isha a Fadżr, powinna odmówić modlitwy połączone Maghrib i Isha.

Zmiany w Długości Miesiączkowania

Jeżeli miesiączka kobiety zawsze trwała np. cztery dni, a wydłuża się do ośmiu, to jeżeli krwawienie mieści się w maksymalnym czasie miesiączkowania według danej szkoły, cały czas uznaje się je za krwawienie miesięczne.

Analogicznie, jeżeli miesiączka kobiety zawsze trwała np. siedem dni, a skraca się do czterech, uznaje się, że kobieta rozpoczęła stan czystości, jeśli nie ma już śladów krwi albo jeśli pojawia się biała wydzielina z pochwy.

Miesiączka z Przerwą na Stan Czystości

Jeżeli kobieta miesiączkuje (przykładowo) przez cztery dni, później ma przerwę na dwa dni czystości, a po nich znowu zaczyna miesiączkować, liczy wszystkie dni (z tymi czystymi włącznie) do maksymalnego czasu miesiączki według szkoły, której się trzyma.

Szkoła hanaficka stawia warunek, że przerwa między jedną a drugą częścią miesiączki nie może trwać dłużej niż trzy dni. Jeśli dni czystości było więcej, niż trzy, a pierwsze krwawienie trwało więcej, niż minimalny czas miesiączki, ponowne krwawienie uznaje się za istihada. Jeśli dni czystości było więcej, niż trzy, a pierwsze krwawienie trwało mniej, niż minimalny czas miesiączki, wtedy pierwsze krwawienie uznaje się za istihada (kobietę obowiązuje odrobienie modlitw, które podczas niego opuściła), a od początku drugiego krwawienia zaczyna się liczenie dni miesiączkowania.

Miesiączka u Kobiet w Ciąży

Szkoła szafi’icka i malikicka twierdzą, że u kobiety w ciąży może wystąpić miesiączka. Jednak według tych szkół takie przypadki są bardzo rzadkie, a jeśli występuje krwawienie, trzeba przyjrzeć się, jaki kolor ma krew. Jeżeli krew ma swój normalny kolor, wtedy jest to istihada, jednak jeśli ma kolor charakterystyczny dla krwi miesięcznej u danej kobiety, wtedy to krwawienie może być uznane za krwawienie miesięczne. Hanafici i hanbalici uważają, że każde krwawienie u kobiety w ciąży automatycznie jest traktowane jak istihada.

Lekarze również uważają, że miesiączka u kobiet w ciąży występuje bardzo rzadko, ale jednak takie przypadki się zdarzają. Jeśli kobieta zaszła w ciążę na przykład około połowy długości swojego cyklu miesiączkowego, wtedy jej krwawienie to prawdopodobnie będzie istihada, ale jeśli zaszła w ciążę w ostatnich dniach cyklu, może jeszcze miesiączkować, niekiedy nawet więcej niż tylko jeden raz.

W jakim wieku może wystąpić pierwsza miesiączka?

Hanafici uważają, że niekiedy pierwszą miesiączkę może mieć już dziewczynka, która ukończyła siedem lat. Trzy pozostałe szkoły określają minimalny wiek dziewczynki na dziewięć lat. (Jeśli krwawienie wystąpi wcześniej, niż określony przez daną szkołę minimalny wiek, automatycznie traktuje się je jako istihada.) Wszystkie szkoły są zgodne co do tego, że wiek, w którym może wystąpić pierwsza miesiączka, zależy od danego regionu świata – w różnych regionach pierwsza miesiączka występuje albo później, albo wcześniej. Tak samo uczeni są zgodni co do tego, że jeśli bardzo młoda dziewczyna ma krwawienie, powinna zgłosić się do lekarza, który wie, kiedy zwykle zaczyna się miesiączkowanie w jej części świata (i jaki kolor ma tam najczęściej krew miesięczna), żeby lekarz mógł ocenić, czy jej krwawienie to miesiączka, czy istihada.

Menopauza

Według stanowiska naukowego, kobiety przestają miesiączkować najczęściej w wieku od czterdziestu do pięćdziesięciu lat. Zgodnie z tym samym stanowiskiem, jeśli miesiączka ustanie na okres roku lub dłuższy, a później krwawienie powróci, będzie ono wynikiem jakiejś choroby (czyli powinno być traktowane jako istihada), bo niemożliwy jest powrót miesiączkowania po tak długiej przerwie.

Szkoła malikicka mówi, że kobieta najczęściej miesiączkuje do ukończenia pięćdziesięciu lat. Po ukończeniu pięćdziesiątego roku życia, jeśli krwawienie występuje nadal, powinna zasięgnąć opinii lekarza (tak samo, jeżeli miesiączkowanie skończyło się przed ukończeniem pięćdziesięciu lat, a po pięćdziesiątce wróciło). Po ukończeniu przez kobietę siedemdziesięciu lat każde krwawienie automatycznie jest kwalifikowane jako istihada.

Szkoła hanaficka mówi, że kobieta najczęściej miesiączkuje do ukończenia pięćdziesięciu pięciu lat. Jeśli krwawienie występuje w późniejszym wieku, jego traktowanie zależy od tego, jak wygląda krew (jeśli jak krew miesięczna, jest to miesiączka, jeśli nie, to jest to istihada). Nie ma określonego wieku, od którego każde krwawienie jest automatycznie traktowane jak istihada.

Szkoła szafi’icka mówi, że kobieta najczęściej miesiączkuje do ukończenia sześćdziesięciu dwóch lat. Jeśli krwawienie występuje w późniejszym wieku, jego traktowanie zależy od tego, jak wygląda krew (jeśli jak krew miesięczna, jest to miesiączka, jeśli nie, to jest to istihada). Nie ma określonego wieku, od którego każde krwawienie jest automatycznie traktowane jak istihada.

Szkoła hanbalicka (w temacie menopauzy jej stanowisko jest najbardziej zbliżone do naukowego) mówi, że kobieta może miesiączkować do ukończenia pięćdziesięciu lat, a później każde jej krwawienie – niezależnie od tego, jak wygląda krew – zawsze będzie traktowane jako istihada.

Autor: Abd ul-Karim