1. Wiadomo, iż Wysłannik, niech będzie z nim pokój i błogosławieństwo, powiedział Fatimie: “Będziesz pierwszą osobą z mojej rodziny, która do mnie dołączy”1 – czyli pierwszą osobą, która umrze po Wysłanniku, należącą do jego rodziny. Po sześciu miesiącach od jego śmierci ta przepowiednia się spełniła.

2. Wiadomo także, iż Wysłannik powiadomił Abu Zarra, niech będzie Bóg z niego zadowolony, o wypędzeniu go z Medyny, i o tym, że będzie żył w samotności i umrze w samotności2 – i dwadzieścia lat później stało się tak, jak powiedział.

3. Wedle innej relacji Wysłannik obudził się w domu Umm Haram (ciotki Anasa bin Malika) i uśmiechnął się, mówiąc: “Pokazali mi się ludzie z mojej wspólnoty jako wojownicy na drodze Boga, jak płyną na falach tego morza, jako królowie (…)”;powiedziała wtedy: “Poproś Boga, bym była wraz z nimi”, i Wysłannik poprosił Go o to.3 Czterdzieści lat później towarzyszyła swojemu mężowi ‘Ubadzie bin as-Samitowi w podboju Cypru i tam zmarła. Jej grób jest znany i odwiedzany do dnia dzisiejszego.

4. Wiadomo, że Wysłannik, niech będzie z nim pokój i błogosławieństwo, powiedział: “Wśród [plemienia] Sakif jest kłamca i człowiek zepsuty”, mając na myśli Al-Muchtara al-Maszhura, który obwołał się prorokiem, oraz przelewającego krew ciemiężcę Al-Hadżdżadża, który zabił sto tysięcy ludzi.„4

5. Wiadomo także, iż Wysłannik powiedział: “Konstantynopol zostanie zdobyty, i jakże wspaniały będzie jego władca i jakże wspaniała będzie tam armia.”5 Powiadomił tymi słowy o tym, iż miasto Konstantynopol zostanie zdobyte przez muzułmanów, a Muhammad al-Fatih [Mehmed II Zdobywca – przyp. red.] zdobędzie wysoką pozycję “wspaniałego władcy”. I faktycznie tak się stało.

6. Wiadomo ponadto, że Prorok powiedział: „Jeśliby religia była przywiązana do nieba, to i tak dosięgliby jej mężczyźni spośród Persów”6, mając na myśli tych uczonych i bogobojnych mężów z Persji, takich jak imam Abu Hanifa an- Nu’man, niech Bóg się nad nim zmiłuje.(również wszyscy wielcy uczeni hadisów byli Persami: Buchari, Muslim, Abu Daud, an-Nasai, Tirmidh, Ibn Madża)

7. Wysłannik, niech będzie z nim pokój i błogosławieństwo, powiedział także o“uczonym spośród Kurajszytów, który wypełni warstwy ziemi wiedzą”7 wskazując na Imama Asz-Szafi’ego, niech Bóg się nad nim zmiłuje.

8. Powiedział ponadto: “Wspólnota [muzułmańska] podzieli się na siedemdziesiąt trzy sekty, a uratowana z nich to Ahl as-Sunna wa-l-Dżama’a.”8 (i faktycznie muzułmanie podzielili się na wiele sekt)

Powiedział: “Kadarijja to czciciele ognia tej wspólnoty”9, mając na myśli sektę o tej nazwie, która odrzucała pojęcie przeznaczenia, i powiedział także o szyitach (rafida), którzy również podzieleni są na wiele grup i odłamów.

Powiedział również o wielu innych sektach, tak jak powiedział ‘Alemu: “Jesteś podobny do Jezusa, niech pokój z nim będzie, albowiem będziesz powodem zguby dwu grup ludzi: Jednej z powodu przesadnej miłości, a drugiej z powodu wrogości.10” Chrześcijanie przesadzili w miłości do Jezusa, niech będzie z nim pokój, aż przekroczyli dozwoloną granicę, przez co wpadli w zgubę. Powiedzieli: “To syn Boga”, niech Bóg będzie ponad to – a Żydzi także przesadzili w swojej wrogości wobec niego, odrzucając jego proroctwo i wysoką pozycję. Wysłannik kontynuował: “Podobnie grupa ludzi przesadzi w swej miłości wobec ciebie i przekroczy dozwoloną granicę, przez co wpadnie w zgubę, a będą nazywać ich Ar-Rafida11, z kolei inna grupa przesadzi we wrogości wobec ciebie, a mianowicie charydżyci, a także część tych, którzy obdarzą Umajjadów przesadną lojalnością (An-Nasiba).” Jeśli ktoś spyta: Szlachetny Koran nakazuje miłość wobec rodziny Proroka, a sam Prorok, niech będzie z nim pokój i błogosławieństwo, sam do tego zachęcał, i być może ta miłość stanowi usprawiedliwienie upojenia i nieświadomości kochających ludzi – czemu więc szyici, a w szczególności rafidyci nie czerpią korzyści z tej miłości, i nie chroni ich ona od kary, a wręcz odwrotnie – są obwiniani za przesadną miłość, tak jak mówi o tym hadis Proroka?!

Odpowiedź: Miłość dzieli się na dwa rodzaje:

Pierwszy: Miłość w znaczeniu dosłownym, i polega ona na miłości do ‘Alego, Al-Hasana, Al-Husajna i rodziny Proroka, tak samo jak kocha się Boga i Jego Wysłannika i w ich imieniu. Miłość ta jest większa od miłości Wysłannika i jest środkiem do zdobycia miłości Najwyższego Boga. Miłość ta jest dozwolona, przesada w niej nie jest szkodliwa, gdyż nie przekracza granic, i nie powoduje potępienia przez innych i ich wrogości.

Drugi: Miłość w znaczeniu nominalnym, a mianowicie kochanie ich miłością samą w sobie, i w ich imieniu, czyli miłość do ‘Alego za jego odwagę i szlachetność, miłość do Al-Hasana i Al-Husajna jedynie ze względu na ich wzniosłe cechy i doskonałe zalety, bez wspominania o Proroku, niech będzie z nim pokój i błogosławieństwo; wśród tej grupy są tacy, którzy kochają ich, a nie poznali Boga, ani Jego Wysłannika. Taka miłość nie jest środkiem do osiągnięcia miłości ani Boga, ani Jego Wysłannika. Jeżeli w takiej miłości jest przesada, to doprowadzi ona do potępienia przez innych i do ich wrogości.

I w ten sposób wielu z nich posunęło się za daleko – tak jak zostało to wspomniane w hadisie Proroka – w miłości wobec ‘Alego, odwracając się od Abu Bakra i ‘Umara, i ponosząc wielką porażkę. Ta negatywna miłość właśnie była przyczyną ich zguby.

9. Relacjonowano w sposób niepodważalny, iż Wysłannik, niech będzie z nim pokój i błogosławieństwo, przestrzegł wspólnotę przed nimi, mówiąc o nich jako “Przeciwko tym, którzy chodzą w pysze, i których służebnicami są kobiety z Persji i Bizancjum, Bóg zwrócił ich siłę i dał władzę podłym spośród nich nad prawymi.”12 Trzydzieści lat później tak się stało.

10. Wiadomo również, iż Wysłannik powiadomił swych towarzyszy: “Chajbar zostanie zdobyty rękami ‘Alego.”13 Następnego dnia wydarzył się cud proroczy przewyższający oczekiwania – ‘Ali wziął bramę twierdzy w rękę i użył jej jako tarczy. Gdy twierdza została zdobyta, rzucił ją na ziemię, a brama ta była wielka, że ośmiu mężczyzn – a w innej relacji czterdziestu – nie mogło podnieść jej z ziemi.14

11. Wysłannik rzekł: “Nie przyjdzie koniec świata, dopóki nie zetrą się dwie wielkie grupy, których hasło jest jedno”15, mówiąc o bitwie, która miała miejsce w Siffin pomiędzy ‘Alim, a Mu’awiją, niech Bóg będzie z nich zadowolony.

12. W tym temacie Wysłannik powiedział “Ammar zostanie zabity przez grupę złoczyńców” – i zginął on faktycznie w bitwie Siffin. ‘Ali stwierdził, iż poddani Mu’awiji są tą grupą złoczyńców, lecz Mu’awija zinterpretował hadis inaczej. ‘Amr bin al-‘As powiedział: “Ci, którzy z nim walczyli, są złoczyńcami, a nie wszyscy jesteśmy nimi.”

13. Wysłannik powiedział: “Konflikty nie pojawią się, póki żyw jest ‘Umar.”16 Tak faktycznie było.

14. Gdy Suhajl bin ‘Amr – zanim przyjął islam – został wzięty do niewoli w dniu bitwy Badr, ‘Umar powiedział: “O, Wysłanniku Boga, to elokwentny człowiek, pozwól mi wybić jego dwa przednie dolne zęby, a nie będzie już przeciwko tobie przemawiał.” Wysłannik Boga, niech będzie z nim pokój i błogosławieństwo, powiedział: “Być może zdobędzie on pozycję, z której będziesz zadowolony, ‘Umarze.” Tak faktycznie się stało, gdy nastąpiła śmierć Proroka, co wystawiło cierpliwość muzułmanów na próbę. Abu Bakr, niech Bóg będzie z niego zadowolony, powstał, by złożyć kondolencje muzułmanom w Medynie i utwierdzić serca towarzyszy, wygłaszając piękne przemówienie. Suhajl natomiast powstał w Mekce, biorąc przykład z Abu Bakra, i wygłosił przemówienie podobne do tego pierwszego, a słowa obydwu kazań miały to samo znaczenie.17

15. Wysłannik spytał się Surakę: “Jakbyś się czuł, gdyby założono na ciebie bransolety króla perskiego?”18. W czasie panowania ‘Umara, niech Bóg będzie z niego zadowolony, upadło królestwo perskie, a ozdoby króla i jego biżuterię ‘Umar włożył na Surakę i rzekł: “Chwała niech będzie Bogu, który zabrał je królowi i włożył je na Surakę”19 i w ten sposób urzeczywistniła się przepowiednia Proroka, niech będzie z nim pokój i błogosławieństwo.

16. Powiedział też: “Gdy król [Persji] umrze, to po nim nie będzie następnego króla.”20 I tak faktycznie było. Wysłannik powiedział posłańcowi króla Persji: “Bóg da władzę nad królem jego synowi Szahrawajhowi, i wtedy ten ostatni go zabije.” Gdy posłaniec ten uświadomił sobie, że śmierć króla nastąpiła w tym samym czasie, gdy powiedział o tym Prorok, przyjął islam z tego powodu.21 Posłaniec ten nosił imię Fajruz, tak jak przekazano w kilku relacjach.22

17. Powiedział również o liście Hatiba bin Abi Balta’a, wysłanym potajemnie do niewiernych pośród Kurajszytów. Prorok wysłał ‘Alego i Mikdada, niech Bóg będzie z nich zadowolony, mówiąc im: “W pewnym miejscu jest niewolnica, która ma list. Przynieście mi go.” Poszli więc i przynieśli list z miejsca, które opisał Wysłannik. Następnie wezwał on Hatiba i spytał się go: “Cóż cię do tego skłoniło?” Hatib wyraził swoją skruchę, i została ona od niego przyjęta.23 Jest to relacja autentyczna i potwierdzona.

18. Potwierdzono także, iż Wysłannik powiedział o ‘Atabie, synu Abu Lahaba i o jego strasznej śmierci: “Pożre go pies spośród psów Boga.”24 Jakiś czas później ‘Ataba pojechał w kierunku Jemenu, aż rzucił się na niego lew i go pożarł. Modlitwa przeciwko niemu urzeczywistniła się.

19. Prawdziwa relacja mówi, że gdy Wysłannik, niech będzie z nim pokój i błogosławieństwo, wszedł do Mekki, polecił Bilalowi, niech będzie Bóg z niego zadowolony, by wszedł na dach Ka’by i wezwał z niej do modlitwy. Abu Sufjan bin Harb, ‘Attab bin Asjad oraz Al-Haris bin Hiszam, którzy byli przywódcami Kurajszytów, siedzieli we wnętrzu Ka’by. ‘Attab powiedział: “Bóg był hojny wobec Asjada, jako że nie dał mu dożył tego dnia.” Al-Haris powiedział: “Czy Muhammad nie znalazł innego muezzina, oprócz tej czarnej wrony?” Abu Sufjan powiedział: “Nic nie mówię, bowiem ten żwir powiedziałby mu [Wysłannikowi] o tym.” Wszedł wtedy do nich Prorok, mówiąc: “Wiem o tym, co powiedzieliście”, i powtórzył ich rozmowę. Al- Haris i ‘Attab powiedzieli: “Wyznajemy, iż jesteś wysłannikiem Boga, ponieważ nikt nie słyszał naszej rozmowy, gdy ją prowadziliśmy.”25

O ty, który nie wierzysz w tego Szlachetnego Proroka, o ty, bezbożniku! Zastanów się nad tymi dwoma upartymi przywódcami Kurajszytów, którzy zdecydowali się uwierzyć dzięki odkryciu jednej skrytej wiadomości. Cóż jest bardziej zepsute od twojego serca, gdy słuchasz o tysiącach cudów takich jak te, z których wszystkie są potwierdzone i niepodważalne pod względem znaczenia, lecz mimo to twe serce nie jest spokojne?

20. Wiadomo, iż Wysłannik, niech będzie z nim pokój i błogosławieństwo, powiedział o majątku, który pozostawił jego stryj Al-‘Abbas, niech Bóg będzie z niego zadowolony, u Umm al-Fadl (jego żony), po tym, jak Al-‘Abbas go ukrył. Gdy został wzięty do niewoli pod Badr, i zażądano od niego wykupu, powiedział: “Nie mam pieniędzy.” Wysłannik spytał go: “A te pieniądze, które zostawiłeś u Umm al-Fadl?” Al-‘Abbas odparł: “Nie wiedział o nich nikt oprócz mnie i jej.” Wtedy przyjął islam.26

21. Potwierdzono, że podły czarownik, żyd Labid, czynił czary w celu skrzywdzenia Proroka, niech będzie z nim pokój i błogosławieństwo. Przywiązał on włosy do grzebienia i włożył go do studni. Najszlachetniejszy Wysłannik nakazał ‘Alemu i towarzyszom, by poszli do tej studni i przynieśli przedmioty służące do czarów. Poszli więc i przynieśli je, i gdy unicestwili ten czar, Wysłannik poczuł pewną ulgę.27

22. Wiadomo, że Najszlachetniejszy Wysłannik powiedział grupie, w której byli Abu Hurajra i Huzajfa: “Ząb trzonowy jednego z was jest ogniu tak wielkim, jak góra Uhud”28, informując tym samym o apostazji jednej osoby z tej grupy, informując o jego nieszczęsnym kresie. Abu Hurajra powiedział: “Po tym, jak umarli wszyscy z tej grupy, zostałem ja i jeden człowiek, który zginął jako apostata w dniu Jamama.” Słowa Proroka okazały się prawdziwe.

23. Potwierdzono, że Safwan zlecił w tajemnicy ‘Umajrowi zabójstwo Proroka, niech będzie z nim pokój i błogosławieństwo,za wielką sumę pieniędzy. Gdy ‘Umajr przyszedł do Proroka, zamierzając go zabić, Wysłannik Boga powiedział mu, że wie o jego zamiarze i tej tajemnicy, kładąc rękę na jego piersi, i wtedy ‘Umajr przyjął islam.29

Wiele podobnych, autentycznych przepowiedni spełniło się; wspomniało o nich sześć prawdziwych zbiorów hadisów wraz z łańcuchami ich tradentów. Większość przypadków opisanych w tym liście została przekazana w sposób niepodważalny, i są one całkowicie potwierdzone. Zostały zrelacjonowane przez Al-Buchariego i Muslima w dwóch zbiorach, które stanowią najbardziej autentyczne księgi po Szlachetnym Koranie, i są co do tego zgodni naukowcy i badacze. Autentycznością cechują się także inne księgi sunny, takie jak dzieła At-Tirmiziego, An- Nisa’iego, Abu Dauda, zbiór “Al-Mustadrak” Al-Hakima, “Al- mMusnad” Ahmada bin Hanbala, oraz “Ad-Dala’il” Al-Bajhakiego wraz z ich łańcuchami tradentów.

O, ty, nieświadomy bezbożniku! Nie rzucaj pustych słów, mówiąc: “Muhammad jest mądrym i inteligentnym człowiekiem”, ograniczając całą sprawę do tego faktu. Te prawdziwe przepowiednie, które dotykały spraw niewidzialnych, wiążą się z dwiema kwestiami:

Powiadasz: “Człowiek ten miał przenikliwe spojrzenie i bardzo duży geniusz.” Jego przenikliwe oko widziało przeszłość i przyszłość razem, wraz z całym światem, poprzez nie wiedział wszystko, a każde wydarzenie, krainy ziemi i całego świata od wschodu po zachód były w zasięgu jego spojrzenia. Posiadał on wielką przenikliwość, co dawało mu odkryć wszystkie sprawy związane z przeszłością i przyszłością! Takich cech nie może – jak sam widzisz – posiadać człowiek. Jeśli ktoś je posiądzie, to wtedy będzie on człowiekiem niezwyczajnym o wielkim talencie danym mu przez Pana światów. Takie cechy same w sobie są wielkim cudem.

Powinieneś wierzyć, iż ta szlachetna osoba jest poddanym i uczniem otrzymującym przewodnictwo i dyrektywy od Tego, Który widzi każdą rzecz, i Który posiada moc panowania nad każdą rzeczą w całym wszechświecie i w każdym czasie, albowiem każda rzecz zapisana jest na chronionej tablicy, z której uczy On Swojego ucznia, czego chce i kiedy chce. Wiadomo więc, że Muhammad, niech będzie z nim pokój i błogosławieństwo, otrzymuje lekcje od swojego Wiecznego Nauczyciela, niech będzie Mu chwała.

24. Wiadomo także, iż gdy Wysłannik posłał Chalida bin al- Walida, by walczył z Akidarem – wodzem Daumat al-Dżandal30 – powiedział mu: “Natkniesz się na niego, jak będzie polował na dzikie krowy”31 – i powiadomił go, iż przyprowadzi go jako jeńca nie stawiającego oporu. Chalid wyruszył i zobaczył go w takiej sytuacji, w jakiej opisał go Szlachetny Wysłannik, wziął go do niewoli i przyprowadził.

25. Potwierdzono również, że Wysłannik powiadomił Kurajszytów o tym, że robaki zjedzą z ich pism to, co kierowali przeciwko Banu Haszim i na podstawie czego odcięli się od nich, i że pozostawią one każde imię Boga w nich napisane – i faktycznie tak się stało32, gdy zobaczyli je zawieszone na Ka’bie.

26. Wiadomo także, iż Wysłannik, niech będzie z nim pokój i błogosławieństwo, powiadomił o pojawieniu się dżumy w czasie zdobycia Jerozolimy.33 Za panowania ‘Umara epidemia dżumy rozprzestrzeniła się w sposób tak przerażający, że liczba osób, które zmarły wskutek niej, osiągnęła siedemdziesiąt tysięcy ludzi w ciągu trzech dni.34

27. Według innej wiarygodnej relacji Wysłannik przepowiedział istnienie Al-Basry35 i Bagdadu, zanim zostały wybudowane, a także przeniesienie skarbów ziemi do Bagdadu.36 28. Przepowiedział walkę muzułmanów z Turkami37 oraz narodami żyjącymi wokół Morza Kaspijskiego, a następnie przyjęcie przez te narody religii islamu, i panowanie Arabów nad nimi tymi słowy: “Obce ludy będą liczne wśród was, będą jeść wasze trofea i bić w wasze karki.”38

29. Powiedział także: “Zgubą dla mej wspólnoty będzie grupa mężczyzn spośród Kurajszytów”39, i powiadomił o Jazidzie i Al-Walidzie oraz podobnych im podłych władcach spośród Umajjadów.

30. Powiedział o przypadkach apostazji w niektórych miejscach, takich jak Al-Jamama.40

31. Powiedział na temat bitwy Al-Chandak:“Kurajszyci i frakcje nigdy mnie nie pokonają, lecz ja pokonam ich”41 – i faktycznie tak się stało.

32. Prorok powiedział dwa miesiące przed swoją śmiercią: “Pewien sługa(Muhammad) otrzymał wybór i wybrał to, co jest u Boga.”42

33. Powiedział o Zajdzie bin Sauhanie: “Jedna z części jego ciała wejdzie do Raju przed nim, albowiem jego ręka zostanie ucięta w walce”43 – i tak się stało w bitwie Nahawand, i weszła przed nim do Raju.

Wszystkie kwestie związane ze światem niewidzialnym, które rozważyliśmy, są jedynie jednym z dziesięciu rodzajów cudów Proroka, niech będzie z nim pokój i błogosławieństwo, i nie poznaliśmy jeszcze nawet jednej dziesiątej tej kategorii.

Wyjaśniliśmy w całości cztery rodzaje przepowiedni w “Słowie Dwudziestym Piątym”, poświęconym cudowności Koranu. Pomyśl teraz o tej kategorii, i skojarz ją ze czterema innymi kategoriami, o których mówił Prorok, niech będzie z nim pokój i błogosławieństwo, językiem Koranu, i spójrz, jak niepodważalnym są one dowodem posłannictwa. Przekonują one tego, czyj rozum i serce nie uległy zepsuciu, i udowadniają, że ten Szlachetny Prorok jest Posłańcem przekazującym skryte wiadomości od Stwórcy każdej rzeczy i Znającego tajemnice.

* * *

1Patrz: Al-Buchari, “Al-Manakib” 25; Muslim, “Fada’il as-Sahaba” 99.

2 Patrz: Al-Hakim, “Al-Mustadrak” 3/52; Ibn Hiszam, “As-Sira an-Nabawijja” 5/204; Ibn Habban, “As-Sikat” 2/94; At-Tabari, “Tarich al-Umam wa-l-muluk” 2/184.

3 Patrz: Al-Buchari, “At-Ta’bir” 12, “Al-Dżihad” 3, 8, 63, 75, “Al-Isti’zan” 41; Muslim, “Al-Imara” 160-161; At-Tirmizi, “Al-Dżihad” 15; Abu Daud, “Al-Dżihad” 9; An-Nisa’i, “Al-Dżihad” 40; Ibn Madża, “Al-Dżihad” 10; Ad-Darimi, “Al-Dżihad” 28; Al-Muwatta’, “Al-Dżihad” 39; Ahmad bin Hanbal, “Al-Musnad” 3/240, 263.

4 Patrz: Al-Buchari, “At-Tarich al-Kabir” 3/191, 7/157, 8/416; Al-Hamidi, “Al-Musnad” 1/156; At-Tabarani, “Al-Mu’dżam al-Kabir” 24/81. Patrz także: Muslim, “Fada’il as-Sahaba” 229; At-Tirmizi, “Al-Fitan” 44, “Al-Manakib” 73; Ahmad bin Hanbal, “Al-Musnad” 2/26.

5 Patrz: Ahmad bin Hanbal, “Al-Musnad” 4/335; At-Tabarani, “Al-Mu’dżam al-Kabir” 2/38; Al-Hakim, “Al-Mustadrak” 4/468; Al-Buchari, “At-Tarich al-Kabir” 2/81.

6 Patrz: Al-Buchari, “Tafsir Surat al-Dżumu’a” 1; Muslim, “Fada’il as-Sahaba” 230, 231.

7 Patrz: At-Tajalisi, “Al-Musnad” str. 39; Abu Na’im, “Hiljat al-Aulija” 6/295, 9/65; Al-Chatib al-Baghdadi, “Tarich Baghdad” 2/60, 61; Ibn ‘Asakir, “Tarich Dimaszk” 51/326.

8 Patrz: At-Tirmizi, “Al-Iman” 18; Al-Hakim, “Al-Mustadrak” 1/218; patrz także: Ibn Madża, “Al-Fitan” 17; Abu Ja’la, “Al-Musnad” 7/155; At-Tabarani, “Al-Mu’dżam al-Ausat” 8/22.

9 Patrz: Abu Daud, “As-Sunna” 16; Ahmad bin Hanbal, “Al-Musnad” 2/86; Al-Buchari, “At- Tarich al-Kabir” 2/341.

10 Patrz: Ahmad bin Hanbal, “Al-Musnad” 1/160; Al-Buchari, “At-Tarich al-Kabir” 3/281; An-Nisa’i, “As-Sunan al-Kubra” 5/137; Al-Bazzar, “Al-Musnad“ 3/12; Abu Ja’la, “Al-Musnad” 1/406.

11 Patrz: At-Tabarani, “Al-Mu’dżam al-Ausat” 6/355; Abu Na’im, “Hiljat al-Aulija” 4/329; Ahmad bin Hanbal, “Al-Musnad” 1/103.

12 Patrz: At-Tirmizi, “Al-Fitan” 74; Ibn Habban, “As-Sahih” 15/112; At-Tabarani, “Al-Mu’dżam al-Ausat” 1/48, 4/53.

13 Patrz: Al-Buchari, “Fada’il ashab an-Nabi” 9; Muslim, “Fada’il as-Sahaba” 34.

14 Patrz: Ahmad bin Hanbal, “Al-Musnad” 6/8; Ibn Hiszam, “As-Sira an-Nabawijja” 4/306; Ibn ‘Asakir, “Tarich Dimaszk” 42/110; At-Tabari, “Tarich al-Umam wa-l-Muluk” 2/137.

15 Al-Buchari, “Al-Istitaba” 7, “Al-Fitan” 25; Muslim, “Al-Fitan” 17.

16 Ishak bin Rahwija, “Al-Musnad” 4/110; Al-Kadi ‘Ijad, “Asz-Szifa’“ 1/339. Patrz takze: Al-Buchari, “As-Salat“ 63, “Al-Dżihad“ 17; Muslim, “Al-Fitan“ 72, 73.

17 Patrz: Al-Hakim, “Al-Mustadrak” 3/318; Al-Bajhaki, “Dala’il an-Nubuwwa” 6/367.

18 Ibn ‘Abd al-Barr, “Al-Isti’ab” 2/581; Ibn Hadżar, “Al-Isaba” 3/41; patrz także Al-Bajhaki, “As-Sunan al-Kubra” 6/357; Asz-Szafi’i, “Al-Umm” 4/157.

19 Patrz: Ibn Sa’d, “At-Tabakat al-Kubra” 5/90; Asz-Szafi’i, “Al-Umm” 4/157; Al-Bajhaki 6/357.

20 Al-Buchari, “Al-Iman” 3; Muslim, “Al-Fitan” 75-78.

21 Patrz: Ibn Hiszam, “As-Sira an-Nabawijja” 1/191; Ibn Sa’d, “At-Tabakat al-Kubra” 1/260; Al-Bajhaki, “Dala’il an-Nubuwwa” 4/390, 391.

22 Patrz: Al-Mawardi, “A’lam an-Nubuwwa” 1/154, 155; Al-Kadi ‘Ijad, “Asz-Szifa’” 1/343; ‘Ali al-Karri, “Szarh asz-Szifa’“ 1/700.

23 Patrz: Al-Buchari, “Al-Dżihad” 141, “Al-Maghazi” 46; Muslim, “Fada’il as-Sahaba” 161.

24 Patrz: Al-Hakim, “Al-Mustadrak” 2/288; At-Tabari, “Dżami’ al-Bajan” 27/41; Al-Isbahani, “Dala’il an-Nubuwwa” 219; Al-Mannawi, “Fajd al-Kadir” 2/395.

25 Patrz: Ibn Hiszam, “As-Sira an-Nabawijja” 5/75, 76; Al-Baghawi, “Ma’alim at-Tanzil” 1/347; Ibn Kasir, “Al-Bidaja wa-n-Nihaja” 4/303.

26 Patrz: Ahmad bin Hanbal, “Al-Musnad” 1/353; Al-Hakim, “Al-Mustadrak” 3/366; Al-Bajhaki, “As-Sunan al-Kubra” 6/322; Ibn Sa’d, “At-Tabakat al-Kubra” 4/14.

27 Hadis pochodzi z Al-Buchariego 5/2174; Muslim 4/1719.

28 Al-Kadi ‘Ijad, “Asz-Szifa’” 1/342; As-Suhajli, “Ar-Raud al-‘Anif” 355/4; At-Tabari, “Tarich al-Umam wa-l-muluk” 2/278; Ibn Hadżar, “Al-Isti’ab” 2/552.

29 Patrz: At-Tabarani, “Al-Mu’dżam al-Kabir” 17/56-62; Ibn Haszim, “As-Sira an-Nabawijja” 3/212, 314; Ibn Sa’d, “At-Tabakat al-Kubra” 4/199-200; Al-Bajhaki, “Dala’il an-Nubuwwa” 3/147-148.

30 Miejsce leżące pomiędzy Mekką a Bark al-Ghamama i pomiędzy Hidżazem a Syrią.

31 Ibn Hiszam, “As-Sira an-Nabawijja” 5/207-208; Al-Bajhaki, “As-Sunan al-Kubra” 9/187; Ibn Habban, “As-Sikat” 2/97; At-Tabari, “Tarich al-Umam” 2/185.

32 Patrz: Ibn Ishak, “As-Sira” 2/147; Ibn Hiszam, “As-Sira an-Nabawijja” 2/221; Ibn Sa’d, “At- Tabakat al-Kubra” 1/188, 189, 208, 209; At-Tabari, “Tarich al-Umam wa-l-Muluk” 1/553.

33 Patrz: Al-Buchari, “Al-Dżizja” 15; Ibn Madża, “Al-Fitan” 25; Ahmad bin Hanbal, “Al-Musnad” 6/22, 25, 27.

34 Patrz: Ibn Sa’d, “At-Tabakat al-Kubra” 3/283; At-Tabari, “Tarich al-Umam wa-l-Muluk” 2/448; Ibn Kasir, “Al-Bidaja wa-n-Nihaja” 7/55-58; Al-Mannawi, “Fajd al-Kadir” 4/95.

35 Patrz: Abu Daud, “Al-Malahim” 10; Ahmad bin Hanbal, “Al-Musnad” 5/44; At-Tajalisi, “Al-Musnad” 117; Ibn Habban, “As-Sahih” 151/48.

36 Patrz: Al-Chatib al-Baghdadi, “Tarich Baghdad” 1/28-33, 10/203, 14/54; Ad-Dulajmi, “Al-Musnad” 2/73.

37 Patrz: Al-Buchari, “Al-Dżihad” 95, 96, “Al-Manakib” 25; Muslim, “Al-Fitan“ 63-66.

38 Patrz: Mu’ammar bin Raszid, “Al-Dżami’” 11/385; Al-Bazzar, “Al-Musnad” 6/359, 7/291; Al-Hakim, “Al-Mustadrak” 4/557, 564.

39 Patrz: Al-Buchari, “Al-Fitan” 74; Ahmad bin Hanbal, “Al-Musnad” 2/299, 485, 520.

40 Patrz: Al-Buchari, “Al-Manakib” 25, “Al-Maghazi” 70, 71; Muslim, “Ar-Ru’ja” 21, 22.

41 Al-Buchari, “Al-Maghazi” 29; Ahmad bin Hanbal, “Al-Musnad” 4/262, 6/394; At-Tajalisi, “Al-Musnad” 184; At-Tabarani, “Al-Mu’dżam al-Kabir” 7/98.

42 Al-Buchari, “Fada’il Ashab an-Nabi” 3; Muslim, “Fada’il as-Sahaba” 2.

43 Al-Kadi ‘Ijad, “Asz-Szifa’” 1/343; Al-Mawardi, “A’lam an-Nubuwwa” 1/121; patrz Abu Ja’la, “Al-Musnad” 1/393; Al-Bajhaki, “Dala’il an-Nubuwwa” 6/416.

Autor: Said Nursi(RH)

Tłumaczył:Raszid al-Bulandi