Żaden system nie chronił dostatecznie praw kobiety podnosząc jej status tak jak zadbał o to islam. Od momentu objawienia islamu przekazanego przez Wysłannika Muhammada(r)w duszach muzułmanów, którzy w niego uwierzyli nastąpiła zmiana i za ich pośrednictwem w społeczeństwie ludzkim nastąpiło bardzo dziwne i niespotykane w historii ludzkiej zjawisko, a mianowicie szybkie rozprzestrzenienie się islamu, z jego uniwersalnością, precyzyjnością, logiką oraz zgodnością z ludzką naturą bez żadnych niejasności, wątpliwości czy sprzeczności z wolną naturą człowieka, a co za tym idzie islam zmienił również obraz kobiety, jej położenie i prawa. Ta kwestia będzie istotna w tej pracy.

Dr. G. Lebon, w swojej książce pt. „Cywilizacja Arabów” na str. 488 pisze tak: ‘Zalety islamu nie można ograniczyć jedynie do wywyższenia statusu kobiety, lecz co ważniejsze jest to jedyna religia, która jako pierwsza tego dokonała. Łatwo jest to uzasadnić tym, iż wszystkie religie oraz wspólnoty istniejące przed Arabami źle traktowały kobiety’. W tej samej książce na str.497 czytamy: ‘ I prawa małżeńskie ustanowione przez Kur’an i jego interpretatorów są o wiele lepsze niż europejski kodeks małżeński’.

Żąda się praw dla kobiety w tych społeczeństwach, które bądź pogwałciły te prawa bądź ustanowiły nieograniczone prawa, przez które kobieta zeszła na drogę rozpusty i moralnego zepsucia i stała się narzędziem przyjemności, rozrywki i zabawy. Islam natomiast sprawiedliwie traktuje kobietę gwarantując jej prawa ne i indywidualne.

Ogólne prawa kobiety w islamie

1) W obowiązkach religijnych, tj. modlitwa, jałmużna, post, pielgrzymka, kobieta ma te same zobowiązania co mężczyzna, jeśli spełnia warunki tej obowiązkowości (islam, dojrzałość płciowa, zdrowie umysłowe).

Stwórca przeznaczył dla kobiety specjalną dyspensę w niektórych praktykach religijnych jedynie w trosce o jej stan psychiczno-fizyczny, np. podczas miesiączki i połogu nie wolno jej modlić się i pościć, jednak post musi odrobić po zakończeniu okresów krwawienia.

2) Kobieta na równi z mężczyzną otrzymuje to samo wynagrodzenie i podlega tej samej karze zarówno w życiu doczesnym jak i ostatecznym. Allah Najwyższy mówi:

Tego, kto spełni dobre dzieło – czy to mężczyzna, czy kobieta – i jest wierzącym, My ożywimy życiem wspaniałym, i takim wypłacimy ich wynagrodzenie czymś piękniejszym niż to, co czynili.(Qur’an 16:97)

3) Równe partnerstwo w człowieczeństwie. W przeciwieństwie do innych religii kobieta nie jest źródłem grzechu pierworodnego ani powodem opuszczenia przez Adama(u) wiecznego Raju. Allah Najwyższy mówi:

O ludzie! Bójcie się waszego Pana, który was stworzył z jednej istoty i stworzył z niej drugą do pary; a z nich dwojga rozprzestrzenił wiele mężczyzn i kobiet. Bójcie się Boga, o którego jedni drugich pytacie, i czcijcie łona!(Qur’an 4:1)

W tych wersetach Allah wyjaśnia nam, iż stworzył obie płcie z jednego źródła i nie ma między nimi różnicy w aspekcie stworzenia i ich kompetencjach. Dzięki temu islam zlikwidował wszystkie rozpowszechnione nieprawidłowości w niesprawiedliwych systemach, a zwłaszcza drugorzędność kobiety, czego konsekwencją jest pozbawienie jej wielu praw. Wysłannik Allaha (r) powiedział: „Kobiety są rodzonymi siostrami mężczyzn.” (Sunen Abu Dałud,Hadis Nr.236)

4) Kobieta na równi z mężczyzną ma prawo do ochrony swej godności i honoru. Za oszczerstwo i ubliżanie kobiecie islam wyznaczył karę. Allah Najwyższy mówi:

A tym, którzy oskarżają kobiety godne, a nie mogą przyprowadzić czterech świadków, wymierzcie osiemdziesiąt batów i nie przyjmujcie od nich nigdy świadectwa. To są ludzie szerzący zgorszenie.(Qur’an 24:4)

5) Kobieta na równi z mężczyzną ma prawo do dziedziczenia po bliskich. Allah Najwyższy mówi:

Mężczyznom przypada część tego, co pozostawili rodzice i krewni; i kobietom przypada część tego, co pozostawili rodzice i krewni. Czy to będzie mało, czy dużo, to jest udział obowiązujący prawnie.(Qur’an 4:7)

Z tego jasno wynika, że islam zapewnił kobiecie prawo do dziedziczenia, czego przed islamem była całkowicie pozbawiona i co gorsze stanowiła część dziedziczonego majątku. Allah Najwyższy mówi:

O wy, którzy wierzycie! Nie jest wam dozwolone, abyście dziedziczyli kobiety wbrew ich woli. I nie przeszkadzajcie im zabrać część tego, co im daliście. (Qur’an 4:19)

Omar ibn al-Chattab powiedział: „…Na Allaha! Przed islamem nie uznawaliśmy kobiet, aż Allah objawił o nich to, co objawił i przydzielił im to, co przydzielił……” (Sahih al-Buchari, Hadis Nr. 1479)

6) Kobieta równa jest mężczyźnie w kompetencjach i swobodzie w dysponowaniu majątkiem(może być właścicielem, prowadzić transakcje kupna -sprzedaży bez opiekuna i specjalnych ograniczeń pod warunkiem, że jest to zgodne z zasadami islamu). Allah Najwyższy mówi:

O wy, którzy wierzycie! Rozdawajcie z dobrych rzeczy, które zyskaliście.(Qur’an 2:267)

W innym wersecie Allah Najwyższy mówi: Zaprawdę – muzułmanie i muzułmanki, wierzący i wierzące, prawdomówni i prawdomówne, cierpliwi i cierpliwe, pokorni i pokorne, dający jałmużnę i dające jałmużnę, poszczący i poszczące, zachowujący czystość i zachowujące, wspominający Boga często i wspominające – przygotował dla was Bóg przebaczenie i nagrodę ogromną.(Qur’an 33:35)

7) Kto dba o honor kobiety, określany jest przez islam jako osoba w pełni dojrzała, mądra i dobra, o czym powiedział Wysłannik Allaha(r): „Najpełniejszą wiarę spośród wiernych mają najbardziej moralni, a najlepsi spośród was, to najlepsi dla swych żon.” (Sahih Ibnu Habban, Hadis Nr.4176)

8) Kobieta na równi z mężczyzną posiada prawo do wykształcenia, zdobywania wiedzy oraz nauczania, bo Wysłannik Allaha (r) powiedział: „Zdobywanie nauki jest obowiązkiem każdego muzułmanina.” (Sunen Ibn Madża, Hadis Nr.224)

Wszyscy naukowcy islamu są zgodni, co do tego, że pod pojęciem ‘muzułmanin’ rozumieć należy zarówno mężczyznę jak i kobietę.

9) Kobieta na równi z mężczyzną ma prawo do wychowania. Każdy z nich zasługuje na dobre wychowanie oraz na życie w prawidłowej atmosferze rodzinnej. Poza tym utrzymanie dziewczynek i ich edukację islam uważa za przyczynę wejścia do Raju. O tym mówi Wysłannik Allaha (r): „Ktokolwiek utrzymuje trzy córki i wychowuje je aż do osiągnięcia przez nie dojrzałości i będzie dobry dla nich tego Allah wynagrodzi Rajem.” (Sunen Abu Dałud , Hadis Nr.5147)

10) Kobieta na równi z mężczyzną ponosi odpowiedzialność za naprawę społeczeństwa przez nakazywanie dobra i zakazywanie zła, o czym mówi Allah Najwyższy:

A wierzący mężczyźni i wierzące kobiety są dla siebie nawzajem przyjaciółmi. Oni nakazują sobie to, co uznane, a zakazują sobie tego, co naganne. Oni odprawiają modlitwę i dają jałmużnę, są posłuszni Bogu i Jego Posłańcowi. Tym Bóg okaże miłosierdzie. Zaprawdę, Bóg jest potężny, mądry! (Qur’an 9:71)

11) Kobieta podobnie jak mężczyzna może udzielić azylu(zapewnić bezpieczeństwa), o czym mówi Allah Najwyższy:

A jeśli ktoś z bałwochwalców poszukuje u ciebie schronienia, to daj mu schronienie, tak by mógł usłyszeć słowo Boga, a następnie doprowadź go do miejsca bezpiecznego.(Qur’an 9:6)

Wysłannik Allaha(r) powiedział: „Udzielenie ochrony przez muzułmanów jest dla nich jednakowe, a kto zawiedzie muzułmanina, przekleństwo Allaha, aniołów i wszystkich ludzi spadnie na niego.” (Sahih al-Buchari, Hadis Nr.3008)

Prawo udzielania azylu jest zapewnione kobiecie i mężczyźnie na równi, na podstawie hadisu kuzynki Wysłannika(r) Um Hani Bint Abu Talib(t), która zapewniła bezpieczeństwo niewiernemu w czasie zdobycia Mekki przez muzułmanów, podczas gdy jej brat, Ali Ibn Abu Talib planował go zabić. Wówczas Um Hani poskarżyła się Wysłannikowi(r) prosząc o radę. Wysłannik Allaha(r) `rzekł: „Ubezpieczony ten, kogo ubezpieczasz Um Hani.” ( Sahih al-Buchari , Hadis Nr.350)

Islam tak daleko posunął się w sprawie udzielania przez kobietę azylu, że dozwolił jej udzielać go nawet w imieniu muzułmanów, o czym mówi Prorok Muhammad (r): „Kobieta może dać bezpieczeństwo innym w imieniu muzułmanów.” (Sunen at-Tirmizi, Hadis Nr.1579)

Islam dba o kobietę już od czasu jej dzieciństwa, będąc dziewczynką, potem żoną, matką i członkiem społeczeństwa. Będziemy omawiali ogólne prawa kobiety w islamie nie pomijając ważnych szczegółów. Jeśli ktoś pragnie poznać więcej informacji na ten temat zapraszamy do lektury fikhu, która skrupulatnie przedstawia prawa kobiety w islamie.

1. Prawa dziewczynki

-prawo do życia

Allah nakazał rodzicom dbać o życie swoich dzieci, zarówno dziewczynki jak i chłopca i uczynił zabijanie ich wielkim grzechem. Allah Najwyższy mówi: Nie zabijajcie swoich dzieci z biedy-My damy zaopatrzenie i wam, i im.(Qur’an 6:151)

Islam zobowiązał ojca do finansowego utrzymania swoich dzieci już od momentu ich poczęcia. Allah Najwyższy mówi:> A jeśli są brzemienne, to łóżcie na ich utrzymanie, aż złożą swoje brzemię! (Qur’an 65:6)

-prawo do karmienia

Dziewczynka ma prawo być wykarmiona i dobrze traktowana. Ojciec ma obowiązek zapewnić swej córce zainteresowanie się jej sprawami i opiekę. Allah Najwyższy mówi: Matki pragnące w pełni wykarmić swoje dzieci będą je karmiły przez całe dwa lata. A na ojcu dziecka ciąży obowiązek zaopatrzenia ich w żywność i odzież, zgodnie z przyjętym zwyczajem.(Qur’an 2:233)

– prawo do wychowania i edukacji

Islam nakazał rodzicom dbać o fizyczny, umysłowy i duchowy rozwój dziewczynki. Wysłannik Allaha (r) powiedział: „Wystarczającym grzechem dla mężczyzny jest, gdy zostawia tych, których utrzymuje.” (Sahih Ibnu Habban, Hadis Nr.4240)

Mowa o tym jest również w innym hadisie: „Każdy z was jest opiekunem i każdy jest odpowiedzialny za swoich podwładnych. Władca jest opiekunem, mężczyzna jest opiekunem swej rodziny, kobieta jest opiekunką domu, męża i dzieci. Tak, więc, każdy z was jest opiekunem i każdy jest odpowiedzialny za podwładnych.” (Sahih al-Buchari, Hadis Nr.853)

W islamie zalecane jest, aby rodzice wybierali dla swych dzieci dobre imiona, a opieka nad nimi w przypadku separacji i rozwodu należy się matce. Islam określił taki podział, dlatego, że to kobieta jest bardziej opiekuńcza i litościwsza, a to na podstawie przekazanego przez Amru bnu Szuajb(t) hadisu, w którym jedna kobieta rzekła: O Wysłanniku Allaha! Dla tego mojego syna mój brzuch był bezpiecznym lokum, a moje piersi były karmieniem, a moje kolana były dla niego siedzeniem, a jego ojciec rozwiódł się ze mną i chce odebrać mi syna. Wysłannik Allaha (r) rzekł: „Ty masz prawo do niego, skoro nie wyszłaś ponownie za mąż.” (Sunen Abu Dałud , Hadis Nr.2276)

– prawo do miłości i współczucia

Miłość i współczucie są potrzebne dziecku w takim samym stopniu jak jedzenie i picie i dlatego są one tak samo niezbędne dla psychiki i wychowania dziecka. Islam daje dziewczynce prawo do miłości, bo jest to religia litości i miłosierdzia.

Abu Hurajra(t) wspomina o tym, że Wysłannik (r) pocałował swego wnuczka Hassana bnu Ali i to w chwili, kiedy był obecny u niego Al-Akra Ibn Habit. Wtedy Al-Akra powiedział: „Mam dziesięcioro dzieci, a nigdy żadnego nie pocałowałem”. Wysłannik Allaha(r) spojrzał wtedy na niego i powiedział: „Kto nie stosuje miłosierdzia, jemu samemu miłosierdzie nie jest dane.” (Sahih al-Buchari, Hadis Nr.5651)

– prawo do wykształcenia

Islam uszanował wiedzę i podniósł jej rangę. Allah Najwyższy mówi: Wywyższy Bóg – na różne stopnie – tych spośród was, którzy wierzą i którzy otrzymali wiedzę. Bóg jest w pełni świadomy tego, co czynicie! (Qur’an 58:11)

Zdobywanie wiedzy islam zaliczył do jednego z obowiązków muzułmanina i muzułmanki. Wysłannik Allaha (r) powiedział: „Zdobywanie nauki jest obowiązkiem każdego muzułmanina.” (Sunen Ibn Madża, Hadis Nr.224)

W islamie nauczanie dziewczynek jest przyczyną podwójnego wynagrodzenia przez Allaha. Wysłannik Allaha (r) powiedział: „Jeśli jakikolwiek mężczyzna będzie miał niewolnicę i będzie ją dobrze kształcił, wychowa w najlepszy sposób, a następnie wyzwoli ją i pojmie za żonę, to będzie miał podwójnie wynagrodzenie.” ( Sahih al-Buchari , Hadis Nr.4795)

– prawo do równości

Islam zobowiązał rodziców do równego i sprawiedliwego traktowania swoich dzieci obojętnie czy to chłopca czy dziewczynki. Allah Najwyższy mówi:

Zaprawdę, Bóg nakazuje sprawiedliwość, dobroczynność i szczodrobliwość względem bliskich krewnych! On zabrania tego, co bezecne, naganne i występne. On was napomina – być może, wy się opamiętacie! (Qur’an 16:90)

Jeśli równość i sprawiedliwość względem dzieci nie byłyby przez Kur’an i Sunnę wymagane, to zasłużyłyby na nie bardziej dziewczynki na podstawie hadisu Wysłannika(r): „Bądźcie sprawiedliwi dla waszych dzieci w obdarowywaniu ich, bo jeśli faworyzowałbym kogoś spośród dzieci to byłaby to kobieta.” (Sunen al-Bejhaki, Hadis Nr.11780)

– prawo do wyboru męża

W sprawie małżeństwa islam bierze pod uwagę zdanie kobiety, uznając go za warunek ważności aktu. Islam, zatem dał kobiecie prawo wyboru przyszłego męża. Wysłannik Allaha powiedział: „…. Kobieta nie wyjdzie za mąż, dopóki nie zostanie zapytana o zgodę. Zapytali: Jak wygląda jej zgoda? Wysłannik rzekł: Milczy.” (Sahih al-Buchari, Hadis Nr. 4843)

W islamie ani ojciec kobiety ani jej opiekun nie mają prawa zmuszać jej do poślubienia kogoś, kogo ona nie akceptuje. Jest na to przekazany przez Ajszę (t) hadis, który mówi o tym, „że pewna młoda kobieta zwróciła się do Wysłannika (r) skarżąc się, że ojciec zmusza ją do małżeństwa. Wysłannik (r) dał jej możliwość wyboru. W efekcie wyraziła ona zgodę, ale oświadczyła, iż buntując się chciała uświadomić kobietom, że ojcowie nie mają prawa zmuszać ich do małżeństwa.” (Mesned Imam Ahmed, HadisNr.25087)

Wysłannik(r) wiele uwagi poświęcił kobietom poprzez interesowanie się ich sprawami,opiekę i dobroć skierowaną do nich. Wysłannik Allaha(r) powiedział: „Ktokolwiek będzie miał trzy córki lub trzy siostry albo dwie córki lub dwie siostry i będzie dobry dla nich bojąc się Allaha w ich sprawie, wejdzie do Raju.” (Sahih Ibnu Habban, Hadis Nr.446)

Islam uznał troskę o dziewczynki i dobroć dla nich za jeden z powodów wejścia do raju. Jest to sposób na zachęcenie rodziców do dążenia w celu uzyskania wynagrodzenia u Allaha. Aisza – Matka Wiernych(t)powiedziała: „Pewnego dnia przyszła do mnie biedna kobieta, która trzymała na rękach dwie dziewczynki. Wręczyłam jej trzy daktyle; dała każdej z nich po jednym, a sama zaś chciała zjeść pozostałego daktyla, ale dwie córki prosiły ją o owoc. Wtedy matka przełamała daktyla i dała po połowie córkom. Spodobało mi się to, co zrobiła ta kobieta więc wspomniałam o tym Wysłannikowi (r), który rzekł: „Przez ten czyn, Allah zapewnił jej raj lub wybawił ją z piekła.” (Sahih Muslim, Hadis Nr.2630)

Islam nakazuje równość i sprawiedliwość między chłopcem a dziewczynką zarówno w sferze duchowej jak i materialnej. Oznacza to, że nie można faworyzować jednego z nich w obdarowywaniu, a więc wszystkim należy się po równo. Naaman bnu Baszir(t) powiedział: „Mój ojciec podarował mi część majątku, a moja mama, Omraa bintu Rałaha powiedziała, że nie zgadza się dopóki Wysłannik Allaha nie będzie świadkiem tego podarunku. Ojciec udał się do Wysłannika tak jak żądała tego moja matka i na pytanie Wysłannika:’ Czy uczyniłeś tak samo wobec wszystkich twoich dzieci? Odpowiedział: Nie. Na to Wysłannik Allaha(r)rzekł: „Bójcie się Allaha i bądźcie sprawiedliwi wobec waszych dzieci.” Po powrocie do domu ojciec zabrał mi ten podarunek.” (Sahih Muslim, Hadis Nr.1623)

Kwestia równego i sprawiedliwego traktowania chłopca i dziewczynki nie dotyczy jedynie spraw zewnętrznych, ale obejmuje również szczegóły życia, tak jak pocałunek. Anas(t) przekazał: „Do mężczyzny przebywającego u Wysłannika(r) przyszedł syn, a on go pocałował i posadził na swoich kolanach, zaraz po tym przyszła do niego córka, którą posadził przed sobą. Wysłannik (r) powiedział: „Bądź sprawiedliwy dla swoich dzieci.” (Al-Bazzar, Hadis Nr.1893)

Skoro wspomnieliśmy o trosce, jaką islam otacza dzieci to należy przy tym skrótowo omówić stosunek islamu do sierot z takiego powodu, że sieroctwo negatywnie wpływa na psychikę dziecka i powoduje zejście na złą drogę. Pogorszyć sytuację może społeczeństwo pozbawione współczucia, które nie przestrzega praw sierot ani też nie wykonuje obowiązków w stosunku do nich.

Islam szeroko interesuje się sieroctwem zarówno chłopca jak dziewczyny i ustanowił, że troska i opieka nad sierotą należy do obowiązków najbliższej jego rodziny. W przypadku nieistnienia najbliższej rodziny obowiązkiem państwa islamskiego jest zaopiekowanie się sierotą i wychowanie go. Islam surowo potępia tych, którzy przywłaszczają sobie majątki sierot, bo Allah mówi: Zaprawdę, ci, którzy zjadają dobra sierot, popełniając niesprawiedliwość, zjadają to, co w ich trzewiach będzie ogniem; i będą wystawieni na ogień płonący.(Qur’an 4:10)

Prorok Muhammad (r) powiedział: „Bardzo przestrzegam przed marnotrawieniem prawa dwóch słabych – sieroty i kobiety.” (Al-Mustadrek, Hadis Nr.211)

Z powyższego hadisu wynika, że ludziom, którzy nie przestrzegają praw kobiet i sierot i krzywdzą ich, towarzyszyć będzie wstyd i ciążyć na nich grzech.

Allah ostrzega przed uciskiem sierot: Przeto sieroty – nie uciskaj!(Qur’an 93:9)

Teksty Sunny zachęcają do opiekowania się sierotami i do dobroci w stosunku do nich. Wysłannik Allaha (r) powiedział: „Ja i osoba, która opiekuje się sierotą i zaopatruje ją będziemy w Raju tak: Tu Wysłannik(r) pokazując trzymał razem palec wskazujący z palcem środkowym.” (Sahih al-Buchari, Hadis Nr. 4998)

W innym hadisie czytamy: „Kto głaszcze głowę sieroty dla zadowolenia Allaha, za każdy włos dotknięty jego ręką będzie miał wynagrodzenie…” (Mesned Imam Ahmed, Hadis Nr.22207)

Islam poświęca dużo uwagi również dziecku nieznanych rodziców, gdyż prawem jego a obowiązkiem muzułmanów i państwa islamskiego jest okazanie mu zainteresowania, tak samo jak w stosunku do sieroty. O tym powiedział Wysłannik Allaha(r): „Za dobro uczynione każdej żywej istocie jest naznaczone wynagrodzenie.” (Sahih al–Buchari, Hadis Nr. 2334)

Poprzez troskę o sieroty islam dba o ich prawidłowy rozwój w społeczeństwie tak, aby stały się dobrymi obywatelami spełniającymi swoje obowiązki i żyjącymi normalnie.

2.Prawa żony

Allah Najwyższy mówi: I z Jego znaków jest to, iż On stworzył dla was żony z was samych, abyście mogli odpocząć do nich; i ustanowił między wami miłość i miłosierdzie.(Qur’an 30:21)

Wśród znaków świadczących o potędze Allaha jest stworzenie kobiety z mężczyzny i dla mężczyzny, aby wspólnie odpoczywali zarówno fizycznie jak i duchowo. W islamie żona jest filarem utrzymującym społeczeństwo a także jego podstawą, na której buduje się rodzinę muzułmańską. Islam dał żonie prawa i nałożył na nią obowiązki, do których zalicza się m.in.:

-prawo do ‘as-sadak’

Jest obowiązkowym darem małżeńskim od męża dla żony. Do ‘as-sadak’ nie mają prawa najbliżsi członkowie jej rodziny, jeśli nie wyrazi ona na to zgody. Bez tego daru akt małżeński nie jest ważny. ‘As-sadak’ jest mocnym dowodem na to, że kobieta posiada prawo do własności. Nawet, jeśli narzeczona zgodzi się na związek małżeński bez tego daru to i tak mężczyzna musi go jej ofiarować. Po zawarciu związku żona ma całkowite prawo do swobodnego rozporządzania as-sadak. Allah Najwyższy mówi: dajcie kobietom wiana jako dar. Jeśli one jednak są dobre dla was i użyczą wam cośkolwiek z niego, to jedzcie to dla zdrowia i pomyślności. (Qur’an 4:4)

Po rozwodzie ‘as-sadak’ należy do żony, a mąż nic nie może z niego wziąć. Przed islamem rozwodzący się mąż miał prawo zabrać żonie część daru, dlatego Allah Najwyższy określił to jako grzech i objawił: A jeśli chcecie zamienić żonę na drugą, a jednej z nich daliście kintar, to nie odbierajcie z tego nic! Czyż moglibyście cokolwiek zabrać, zniesławiając się i popełniając grzech oczywisty? Jakże moglibyście jej to zabrać, skoro byliście niegdyś związani, a one otrzymały od was uroczyste przyrzeczenie?(Qur’an 4:20)

W innym wersecie Kur’anu czytamy: O wy, którzy wierzycie! Nie jest wam dozwolone, abyście dziedziczyli kobiety wbrew ich woli. I nie przeszkadzajcie im zabrać część tego, co im daliście, chyba, że dopuszczą się jakiegoś wszeteczeństwa oczywistego. Obchodźcie się z nimi w sposób przyzwoity. A jeśli czujecie względem nich wstręt, to, być może, czujecie wstręt do czegoś, w czym Bóg umieścił wielkie dobro.(Qur’an 4:19)

W powyższym wersecie Allah zagwarantował żonie następujące prawa:

– zakaz odebrania kobiecie spadku wbrew jej woli, gdyż w Arabii przed islamem (była o tym mowa), gdy umierał mąż jego najbliższa rodzina dziedziczyła jego żonę wydając ją za mąż lub nie, albo całkowicie zabraniając jej zamążpójścia, co wynikało z większego prawa do niej, jakie miała rodzina męża traktując żonę jako część majątku, który w drodze dziedziczenia przejmowała rodzina męża.

– zakaz utrudniania żonie życia, wyrządzania jej szkód w postaci wyzwisk, przywłaszczania jej majątku lub zakaz opuszczania domu i inne podobne krzywdy, które mąż stosuje, aby zmusić żonę do oddania jej majątku w zamian za rozwód

– islam pozwolił mężczyźnie utrudnić życie żonie, która popełniła wielki grzech, jakim jest cudzołóstwo, ale powinno to trwać jedynie do momentu, aż mąż odzyska dar, który ofiarował żonie przed małżeństwem i rozwiedzie się z nią.

– nakaz przyzwoitego traktowania żony przez męża, który powinien używać łagodnych i przyjemnych słów i czynić to, co ją zadawala.

– prawo do sprawiedliwości i równości

Jest to w przypadku, kiedy mężczyzna ma więcej niż jedną żonę. Dotyczy to takich kwestii jak zapewnienie jedzenia, ubrania, miejsca zamieszkania oraz poświęcenia tyle samo czasu każdej z żon. Prorok (r) powiedział: „Jeśli ktoś ma dwie żony i skłania się ku jednej z nich bardziej, niż ku drugiej, to w dniu Sądu Ostatecznego przyjdzie z wykrzywioną jedną połową ciała.” (Sahih Ibnu Habban, Hadis Nr.4207)

– prawo do utrzymania

Mąż zobowiązany jest do utrzymania żony zapewniając jej odpowiednie mieszkanie oraz podstawowe potrzeby tj. jedzenie, ubranie. Wysłannik Allaha (r) powiedział: „Bądźcie dobrzy dla kobiet, gdyż one są u was brankami(…) I na was ciąży obowiązek żywienia i ubrania ich w sposób przyzwoity…” (Sahih Muslim, Hadis Nr.1218)

Obowiązkiem męża jest wydawanie w miarę jego możliwości z jego majątku na potrzeby żony, bo Allah Najwyższy mówi: Niech ten, który żyje w dostatku, wydaje według swojego dostatku! Niech ten, któremu zostało wymierzone, wydaje według tego, co dał mu Bóg! Bóg nie obciąża żadnej duszy niczym innym, niż tym, co jej dał.(Qur’an 65:7)

W przypadku skąpstwa męża żona może korzystać z jego majątku na zaspokojenie potrzeb własnych oraz dzieci, bez jego wiedzy. Dowodem na to jest poniższy hadis: Hind bint Utbah(t) powiedziała Wysłannikowi (r): ‘Abu Sufjan jest skąpym człowiekiem, nie łoży na mnie, ani na moje dzieci tyle ile potrzeba. Czy mogę wziąć trochę z jego majątku bez jego wiedzy?’ Prorok(r) odpowiedział: ‘Weź z jego majątku rozsądnie, aby zaspokoić podstawowe potrzeby twoje i dzieci.” (Sahih al-Buchari, Hadis Nr.5049)

W przypadku, jeśli mąż nie może utrzymać żony lub jest nieobecny i nie pokrywa kosztów związanych z jej utrzymaniem oraz odmawia towarzyszenia żonie, co szkodzi jej, ma ona wówczas prawo na własną prośbę wnieść pozew o rozwód. Abi az-Zinad przekazał: „Zapytałem Saida bnu al-Musejib, co w przypadku, jeśli mężczyzna nie jest w stanie utrzymać swojej żony? Powiedział: Będą rozdzieleni. A ja znów zapytałem: Czy to jest według Sunny? Said odpowiedział: Tak”. (Sunan al-Bejhaki, Hadis Nr. 15485)

Imam Szafii powiedział, że prawdopodobnie Saidowi chodziło o Sunnę Wysłannika Allaha(r).

– prawo do spania i współżycia z mężem

Są to ważne kwestie, których zaspokojenie należy do obowiązków męża po to, by żona nie szukała niemoralnych i nielegalnych kontaktów z obcym mężczyzną. Żona potrzebuje czułości i zainteresowania ze strony małżonka tak, aby ich potrzeby seksualne zostały zaspokojone. Islam zabronił oddania się nieustannej ascezie w celu dopełnienia wszystkich obowiązków związanych z powyższą kwestią. Dowodem na to jest przekazany przez Salmana Alfarisi (t) hadis: „W tym czasie, kiedy odwiedziłem Abu Dardaa (t) w jego domu, zastałem tam jego żonę skarżącą się na niego, iż nie korzysta z przyjemności życia doczesnego, a tylko modli się w nocy i pości w dzień. Abu Dardaa (t) przyniósł posiłek, którego nie skosztował wiec poprosiłem go, aby zjadł ze mną. Odparł: Poszczę. Powiedziałem: Na Allaha! Musisz zjeść! Zjadł wiec ze mną. Potem nocowałem u niego i widziałem jak Abu Dardaa wstaje w środku nocy z zamiarem pomodlenia się modlitwy nadobowiązkowej. Nie pozwoliłem mu na to mówiąc: ‘Masz obowiązki wobec twojego ciała, wobec Allaha, żony i rodziny. Pość i jedz, módl się i śpij z żoną. Oddaj każdemu należne mu prawa. Kiedy zbliżała się modlitwa poranna powiedziałem do Abu Dardaa: Teraz jeśli chcesz wstań i módl się. Wstał, modlił się a potem razem poszliśmy do meczetu. Wysłannik (r) usłyszawszy tę historię powiedział: „Salman miał rację.” (Sahih al- Buchari, Hadis Nr.1867)

Muzułmański uczony Ibnu Hazm powiedział: ‘Obowiązkiem mężczyzny -będącego w stanie- jest współżycie ze swoją żoną przynajmniej raz w okresie jej czystości( miedzy cyklami miesiączki); czyniąc przeciwnie, popełnia on grzech.

Potwierdzeniem tego są słowa Allaha: „A kiedy się oczyszczą, to przychodźcie do nich, tak jak nakazał wam Bóg.”

Prawem żony-aczkolwiek może z niego zrezygnować- jest, aby nieobecność męża spowodowana podróżą nie trwała dłużej niż sześć miesięcy. Wynika to z czynu kalifa Omara Ibnu al-Chattab(t), „który słysząc poezję pewnej kobiety wyrażającą jej ból spowodowany nieobecnością męża, udał się do swojej córki i zapytał ją o to, ile czasu jej zdaniem kobieta wytrzymałaby bez męża. Córka odrzekła, że sześć miesięcy. Na tej podstawie kalif Omar(t) ustalił, że mężczyzna nie może odbywać służby wojskowej nieprzerwanie przez sześć miesięcy.” (Musannaf Abderrazak , Hadis Nr. 12594)

Dochowanie tajemnic żony i zatajenie jej wad dotyczących wyglądu zewnętrznego, zachowania oraz wszystkiego, co dotyczy jej intymnego życia, aby to nie stało się tematem rozmów obcych ludzi. Wysłannik Allaha(r) powiedział: „Spośród najgorszych ludzi, najniższą pozycję u Allaha w Dniu Sądu Ostatecznego będzie miał mężczyzna, który mówi z żoną w tajemnicy, a potem idzie i opowiada o jej sekrecie.” (Sahih Muslim, Hadis Nr.1437)

-prawo do dobrego traktowania

-żona ma prawo ze strony męża do traktowania jej z godnością i szacunkiem nawet w przypadku, gdy nienawidzi on w niej jakiejś cechy, a to na podstawie słów Allaha: Obchodźcie się z nimi w sposób przyzwoity. A jeśli czujecie względem nich wstręt, to, być może, czujecie wstręt do czegoś, w czym Bóg umieścił wielkie dobro.(Qur’an 4:19)

-nawet, jeśli mąż nienawidzi swojej żony, nie może jej poniżać ani źle traktować tylko musi okazywać jej litość i traktować ją dobrze lub dać jej rozwód nie krzywdząc jej. Allah Najwyższy mówi: Rozwód jest możliwy dwa razy. Potem więc albo ją zatrzymacie zgodnie ze zwyczajem, albo dacie jej całkowitą wolność, uprzejmie ją traktując.(Qur’an 2:229)

-biorąc pod uwagę to, że doskonałość jest rzeczą nieosiągalną Wysłannik Allaha(r) powiedział: „Bądźcie dobrzy dla kobiet, gdyż kobieta jest stworzona z żebra, a najbardziej wykrzywiony jest jego wierzchołek, którego jeśli będziesz chciał wyprostować złamie się, a jeśli zostawisz go, to będzie cały czas krzywy. Tak więc bądźcie dobrzy dla kobiet.” (Sahih al-Buchari, Hadis Nr. 3153)

– mąż powinien wykazać się cierpliwością i wyrozumiałością tolerując wady i błędy żony po to, aby nie dopuścić do rozpadu małżeństwa. Jeśli mąż wypomina żonie jej ułomności to przeciwwagą dla niego powinny być jej zalety. Wysłannik Allaha(r) powiedział: „Niech wierny nie nienawidzi wiernej, jeśli nienawidzi pewnej cechy jej charakteru, skoro inna go zadowala.” (Sahih Muslim, Hadis Nr.1469)

-mąż powinien być miły i uprzejmy dla swej żony, bo Wysłannik Allaha(r) powiedział: „Najpełniejszą wiarę spośród wiernych mają najbardziej moralni a najlepsi spośród was, to najlepsi dla swych żon.” (Sahih Ibnu Habban, Hadis Nr.4176)

-branie udziału razem z żoną w różnego rodzaju rozrywkach, bo Aisza(t) powiedziała: „Pewnego dnia ścigając się z Prorokiem wyprzedziłam go. Później, gdy przytyłam biegaliśmy i tym razem Prorok wyprzedził mnie i powiedział: To za tamten raz.” (Sahih Ibnu Habban, Hadis Nr.4691)

Ponadto islam zaliczył rozrywkę do praw żony, gdyż Wysłannik Allaha (r) powiedział: „… Wszystkie rozrywki, którym oddaje się mężczyzna są marnowaniem czasu oprócz strzelania z łuku, jazdy konnej i zabawy z żoną.” (Sunen al-Bejhaki, Hadis Nr. 19517)

-mąż ma obowiązek chronić majątek żony i nie rozporządzać nim, jak tylko za jej pozwoleniem i nie ma prawa wziąć z niego czegokolwiek bez jej zgody. Allah Najwyższy mówi: I nie zjadajcie sobie nawzajem majątków nadaremnie.(Qur’an 2:188)

– w sprawach dotyczących małżeństwa, rodziny, domu i wszystkich wspólnych spraw mąż ma obowiązek naradzać się z żoną. Nie jest rozsądne ze strony męża podejmować decyzje samemu nie przyjmując opinii i zdania żony. Narada jest rzeczą pożądaną w małżeństwie gdyż rodzi większe zrozumienie i miłość między żoną a mężem. Allah Najwyższy mówi: Ich sprawa jest naradą miedzy nimi.(Qur’an 42:38)

– mąż nie powinien wywyższać się i być zadufanym w sobie, lecz powinien pomagać żonie w pracach domowych, bo Wysłannik(r) samodzielnie szył swe ubrania oraz naprawiał buty i pomagał swoim żonom w niektórych czynnościach domowych. Zapytano Aiszę(t), żonę Proroka(r)o to, co Wysłannik(r) robił w domu. Aisza (t) odpowiedziała: „Służył swej rodzinie, aż nadchodził czas modlitwy i szedł do meczetu.” (Sahih al-Buchari, Hadis Nr. 644)

Wysłannik Allaha (r) jest dla nas dobrym przykładem.

-unikanie wynajdywania i wytykania błędów żony. Wysłannik Allaha(r) powiedział: „Jeśli któryś z was jest nieobecny w swoim domu niech nie przychodzi do niego nocą.” (Sahih al-Buchari, Hadis Nr.4946)

Z tego hadisu wynika, że mąż nie powinien z podróży przyjeżdżać nagle w nocy nie uprzedzając żony o swoim przyjeździe, a to, dlatego, że może zastać ją w niezręcznej sytuacji, która będzie dla niej krępująca i to może spowodować w nim negatywne uczucia wobec niej.

-unikanie krzywdzenia żony mową, która rani jej uczucia i wywołuje smutek, na podstawie wypowiedzi Wysłannika(r) skierowanej do pytającego: „O Proroku, jaki mamy obowiązek wobec naszych żon? Wysłannik (r)odrzekł: „Żywi ją z tego, co sam posiada i ubiera z tego, co ma, jeśli jest w stanie i nie wolno jej bić po twarzy, ubliżać a oddalać się ( w przypadku jej nieposłuszeństwa) od niej tylko w domu.” (Sunen Abu Dałud, Hadis Nr.2142)

-jeśli żona nienawidzi swego męża ma prawo zażądać rozwodu, pod warunkiem, że odda swój as-sadak, który otrzymała od męża przed małżeństwem, chyba, że maż go nie chce, to może ona zatrzymać go. Dowodem na to jest poniższy hadis. Do Proroka(r) przyszła pewna kobieta i rzekła: „Na Boga nie mam do Sabita( do męża) żadnych zastrzeżeń w sprawach religii czy moralności(…), ale nienawidzę go”. Wtedy Prorok spytał ją: „Czy oddasz mu jego ogród( jej as-sadak)?Kobieta odpowiedziała: Tak(…).Usłyszawszy to Prorok nakazał jej mężowi, aby odebrał ogród i nie żądał niczego więcej.” (Sunen Ibnu Madża, Hadis Nr.2057) -ochrona honoru i godności żony. Wysłannik Allaha(r) powiedział: „Trzej nie zaznają Raju: niedobry i nieposłuszny rodzicom, ten, który nie reaguje na cudzołóstwo kobiet swojej rodziny(ad-dajjus) oraz kobiety upodabniające się do mężczyzn.” (Al- Mustadrak, Hadis Nr.244)

-okazywanie żonie dużego zainteresowania i dbanie o to, aby nie odwiedzała miejsc zakazanych (gdzie nie przestrzega się moralnych zasad). Prorok(r) powiedział: „Zaprawdę Allah zazdrości i wierzący zazdrości, ale zazdrość Allaha to Jego niezadowolenie z tego, że sługa wszedł w zakazane.” (Sahih Muslim, Hadis Nr. 2761)

* W tym hadisie zazdrość oznacza pozytywną cechę.

Islam nakazuje umiarkowanie w zazdrości, bo Wysłannik Allaha(r) powiedział: „Jest zazdrość, którą Allah lubi i taka, której Allah nienawidzi, a umiłowana przez Allaha zazdrość to ta, która wynika z silnych podejrzeń, a znienawidzona przez Allaha zazdrość to ta bez podejrzeń.” (Sunen Ibnu Madża, Hadis Nr.1996)

3. Prawa matki

Allah przyznał prawa matce, o czym czytamy w Kur’anie i porównał jej prawa do praw wobec Allaha , co jest dowodem na silny związek z dogmatem religii. Allah Najwyższy mówi:

postanowił twój Pan, abyście nie czcili nikogo innego, jak tylko Jego; i dla rodziców – dobroć! A jeśli jedno z nich lub oboje osiągną przy tobie starość, to nie mów im: „precz!” i nie popychaj ich, lecz mów do nich słowami pełnymi szacunku! Pochylaj ku nim skrzydło łagodności, przez miłosierdzie, i mów: „Panie mój, bądź dla nich miłosierny, tak jak oni byli, wychowując mnie, kiedy byłem mały. (Qur’an 17:23)

-Allah nakazał być dobrym, posłusznym, łagodnym i kochającym dla matki, bo dobroć dla rodziców jest bramą do Raju. Mówi o tym hadis: „W czasie wojny pewnego dnia Dżahima(t) zapytał Proroka(r): ‘O Wysłanniku Allaha(r)chcę walczyć i proszę cię o radę?’ Wysłannik(r) zapytał: „Czy twoja matka żyje?” Mężczyzna odpowiedział: Tak. Prorok rzekł: „Towarzysz jej, gdyż raj jest pod jej stopami”. (Al –Mustadrak, Hadis Nr. 7248)

-ze względu na słabszą pozycję kobiety w oczach społeczeństwa islam dał pierwszeństwo matce przed ojcem w kwestii posłuszeństwa, dobroci i współczucia w celu utwierdzenia zagwarantowanych kobiecie praw. Abu Hurajra(t) przekazał, że pewien mężczyzna zapytał Proroka(r): „Kto jako pierwszy jest godny przyjaźni, a on odpowiedział: „Twoja matka”, zapytany kto jeszcze, odparł: „Twoja matka”. Pytany po raz trzeci: Kto? Rzekł: „Twoja matka”. Dopiero za czwartym razem Prorok odpowiedział: „Ojciec”. (Sahih al-Buchari ,Hadis Nr.5626)

Znaczenie tego hadisu jest takie, że matka posiada 3 –krotnie większe prawo niż ojciec do posłuszeństwa ze strony dzieci, a to z powodu trudów związanych z ciążą, porodem i karmieniem. Są to trzy sprawy, które wynikają z naturalnych predyspozycji kobiety. Natomiast w kwestii wychowania następuje podział obowiązków miedzy żoną a mężem. Kobieta nosi ciąże, a płód w jej łonie żywi się pożywieniem, które ona spożywa i rozwija się kosztem jej zdrowia przez dziewięć miesięcy. Kolejnym etapem jest karmienie piersią narodzonego dziecka przez dwa lata przez kobietę, która chce kontynuować karmienie do końca. Mówi o tym Allah:

I nakazaliśmy człowiekowi, co do jego rodziców: – Matka nosiła go pośród wielu trudów, a odłączenie jego nastąpiło po dwóch latach – „Bądź wdzięczny Mnie i twoim rodzicom! Do Mnie zmierza wędrowanie!(Qur’an 31:14)

-religia nakazuje dzieciom posłuszeństwo wobec ich matki oraz wykonanie jej nakazów pod warunkiem, że nie będą one sprzeczne z islamem, ponieważ zadowolenie Allaha jest priorytetem. Absolutnie nie oznacza to zwracanie się do matki z mniejszym szacunkiem, przeciwnie należy zwracać się do niej z miłosierdziem, dobrocią i łagodnością. Stwórca Jedyny(I) mówi:

A jeśli oni będą jednak próbowali zmusić cię, żebyś Mi dodawał współtowarzyszy – o czym nie masz żadnej wiedzy – to nie słuchaj ich! Jednak zachowuj się w stosunku do nich na tym świecie w sposób godny! Idź drogą tych, którzy się do Mnie nawrócili.(Qur’an 31:15)

-dowodem na wielkość praw, jakie posiadają rodzice jest to, że Allah połączył zadowolenie rodziców z Jego zadowoleniem a gniew rodziców z Jego gniewem. Celem tego jest przygotowanie szlachetnego życia dla rodziców przez ich dzieci. Wysłannik Allaha (r) powiedział: „Zadowolenie Allaha jest w zadowoleniu rodzica a gniew Allaha jest w gniewie rodzica.”(Sahih Ibnu Habban , Hadis Nr.429)

Allah zaliczył zadowolenie rodziców i posłuszeństwo im do powodów wejścia do raju a ich gniew i nieposłuszeństwo im do powodów wejścia do piekła. Abu Umama (t)przekazał, że pewien mężczyzna zapytał: „O Wysłanniku Allaha, jakie są obowiązki dzieci względem rodziców? Odpowiedział: Oni(rodzice) są twoim rajem i piekłem.” (Sunen Ibnu Madża, Hadis Nr. 3662)

-islam przedkłada posłuszeństwo wobec rodziców i troskę o nich nad wykonanie nadobowiązkowych form czczenia. Abu Hurajra(t) przekazał, że Wysłannik Allaha(r) powiedział: „Tylko trzech przemówiło będąc w kołysce: Jezus i niemowlę – świadek Dżurajdża, którego historia jest następująca: Wśród dzieci Izraela żył bardzo bogobojny człowiek o imieniu Dżurajdż. Zbudował on dla siebie świątynię, w której czcił Allaha. Pewnego dnia, gdy się modlił wołała go matka. Słysząc to zapytał siebie: „ O Boże, co mam wybrać, modlitwę czy posłuszeństwo matce? Jednak dokończył modlitwę a matka odeszła. Drugiego i trzeciego dnia historia powtórzyła się, aż matka prosiła Allaha mówiąc: ‘Zanim mój syn umrze niech doświadczy pokusy ze strony nierządnicy.’ Pewnego dnia lud Izraela chwalił pobożne życie Dżurajdża. Słysząc to pewna piękna nierządnica postanowiła uwieść go. Poszła więc do Dzurajdża, ale on zdecydowanie jej odmówił. Po tej porażce nierządnica udała się do pasterza, znajomego Dżurajdża i cudzołożyła z nim, czego konsekwencją była ciąża. Gdy urodziła dziecko oznajmiła wszystkim,iż ojcem jego jest Dżurajdż. Wzburzony lud Izraela wyprowadził Dżurajdża ze świątyni bijąc go i niszcząc jego święty przybytek. Dżurajdż zapytał ludzi: ‘Dlaczego tak czynicie?’ Ludzie odpowiedzieli: ‘Bo cudzołożyłeś z tą nierządnicą i jesteś ojcem jej dziecka!’. Zapytał: ‘Gdzie to dziecko?’ Przynieśli niemowlę, ale Dżurajdż postanowił najpierw pomodlić się, gdy zaś skończył dotknął dziecka i skierował do niego pytanie: ‘Kto jest twoim ojcem?’ Niemowlę odpowiedziało; ‘Pasterz’. Lud słysząc to zaczął przepraszać Dżurajdża oddając mu wielki szacunek i obiecując zbudować dla niego świątynię ze złota. Odpowiedział: ‘Odbudujcie ją taką, jaka była, z gliny. Tak też uczynili. Etc..” (Sahih al-Buchari, Hadis Nr. 3253)

Posłuszeństwo wobec rodziców jest sprawą ważniejszą nawet od dżihadu z wyjątkiem tego, który jest obowiązkiem każdego muzułmanina(fard ajn). Abdullah bnu Amru bnu al-As(t) przekazał: „Pewien mężczyzna przyszedł do Proroka i powiedział: ‘Składam ci przysięgę emigracji i walki na drodze Allaha oczekując Jego wynagrodzenia’. Prorok zapytał: ‘Czy twoi rodzice żyją? ’Odpowiedział:’ Tak, oboje żyją’ Na to Wysłannik(r): ‘Czy chcesz wynagrodzenia od Allaha? Ów mężczyzna odparł, że tak. Wysłannik wówczas rzekł: ‘Wróć do swoich rodziców i bądź dobry dla nich.’ (Sahih Muslim, Hadis Nr. 2549)

-islam został objawiony między innymi po to, aby polepszyć i umocnić więzi miedzy ludźmi jak również, aby nałożyć obowiązek dobroci w stosunku do rodziców nawet, jeśli są oni innego wyznania. Asma(t) przekazała: „Zapytałam Wysłannika Allaha(r) czy powinnam utrzymywać kontakty z moją matką, czczącą bożki. Wysłannik powiedział: Tak. Bądź w kontakcie z nią.” (Sahih al-Buchari, Hadis Nr. 2477)

-islam ostrzega dzieci przed nieposłuszeństwem wobec rodziców oraz przed nieuszanowaniem ich praw. Wysłannik Allaha (r)powiedział: „Allah zabronił wam nieposłuszeństwa wobec matek…, pogrzebania dziewczynek i nie zaleca wam gadulstwa, zadawania niepotrzebnych pytań i trwonienia pieniędzy.” (Sahih al-Buchari, Hadis Nr. 5630)

-w celu zachęcenia dzieci do większego zainteresowania się rodzicami Wysłannik(r) przekazał, że prawość i dobroć względem rodziców powodują wysłuchanie przez Allaha próśb. Przykładem tego jest hadis Wysłannika Allaha(r):

„Trzech mężczyzn wyruszyło w drogę. Podczas wędrówki zatrzymali się w grocie by przenocować. Gdy siedzieli w jaskini spadła skała zamykając im wyjście. Radzili się wzajemnie i uznali, że nic nie jest w stanie uratować ich jak tylko prośby do Allaha przez wspominanie dobrych czynów, których w życiu dokonywali. Jeden z nich powiedział: ‘Miałem rodziców w podeszłym wieku i zawsze przed ich snem przynosiłem im mleko. Pewnego razu, gdy wróciłem późno do domu zastałem rodziców śpiących, więc czekałem z mlekiem aż do rana, gdy się obudzili i wtedy podałem go im do picia. O Allahu! Jeśli ten czyn dokonałem dla Twojego zadowolenia to odsuń tę skałę. Skała nieco przesunęła się, ale i tak nie mogli wyjść z groty. Drugi z podróżnych powiedział: ‘Najbardziej ukochaną osobą dla mnie była moja kuzynka, którą chciałem uwieść, ale ona odmówiła mi. Pewnego dnia wróciła do mnie będąc w trudnej sytuacji finansowej. Dałem jej pieniądze w zamian za nierząd. Zgodziła się, ale w ostatniej chwili poprosiła mnie o zawarcie związku małżeńskiego. Było mi wstyd za mój grzech i opuściłem ją zostawiając jej pieniądze. O Allahu! Jeśli ten czyn dokonałem ku Twojemu zadowoleniu to odsuń tę skałę. Skała nieznacznie przesunęła się, ale otwór był jeszcze za mały, aby mogli wyjść z groty. Trzeci z nich powiedział: ‘ Zatrudniłem pracowników, których regularnie opłacałem z wyjątkiem jednego pracownika, który odszedł nie odebrawszy swojego wynagrodzenia. Pieniądze te przeznaczyłem na inwestycje. Gdy ów pracownik przyszedł do mnie po należne mu wynagrodzenie wskazałem na żywy inwentarz mówiąc, że wszystko to należy do niego. Pracownik nie ukrywał zakłopotania, lecz ja wytłumaczyłem mu, że jest to jego majątek. Zabrał więc wszystko i odszedł. O Allahu! Jeśli mój czyn był dla Twojego zadowolenia to odsuń te skałę. Skała odsunęła się do takiego stopnia, że możliwe było wyjście z jaskini.” (Sahih al-Buchari, Hadis Nr. 2152)

-w islamie prawość i posłuszeństwo wobec rodziców jest ekspiacją za grzechy. Abdullah bnu Omar(t) powiedział: „Pewien mężczyzna zapytał Wysłannika Allaha: ‘Popełniłem wielki grzech, czy jest sposób na zmazanie go?’. Wysłannik zapytał: Czy twoi rodzice żyją? Powiedział: Nie. Prorok ponownie zapytał: A czy masz ciotkę? Mężczyzna odpowiedział: Tak. Wysłannik rzekł: Okazuj jej dobroć.” (Sahih Ibnu Habban, Hadis Nr.435)

Islam ustanowił, że ciotka(siostra matki) cieszy się taką samą pozycją jak matka, bo Wysłannik Allaha (r) powiedział: „Ciotka ma status matki.” (Sahih al-Buchari, Hadis Nr. 2552)

-islam ustanowił, że dobroć względem rodziców musi być okazywana nawet po ich śmierci ich bliskim. Malik bnu Rabi’a(t) powiedział: „Pewnego dnia, gdy siedzieliśmy u Wysłannika Allaha(r) przyszedł mężczyzna z plemienia Beni Salama i zapytał Proroka: Czy mogę okazać szacunek moim rodzicom po ich śmierci? Wysłannik( r) odpowiedział: Tak. Możesz prosić Allaha o błogosławieństwo i przebaczenie dla nich, wypełnić ich zobowiązania oraz utrzymywać więzy rodzinne i hojnie traktować ich przyjaciół”. (Sunen Abu Dawud, Hadis Nr.5142)

4. Prawo kobiety jako jednostki

-islam zobowiązał muzułmanów do dobrego traktowania kobiety i szacunku dla niej. Wysłannik Allaha(r) powiedział: „Wierny w stosunku do wiernego jest jak budowla, której każda część wspiera pozostałe części- i tu Prorok(r) złożył obie ręce przeplatając palce”. (Sahih al-Buchari, Hadis Nr.467)

– jeśli kobieta jest ciocią ze strony matki lub ojca albo bliską krewną jest zaliczana do rodziny, z którą islam nakazuje utrzymywać kontakty natomiast zerwanie ich zaliczył do wielkiego zła. Allah Najwyższy mówi: Czy wy może, jeśli się odwrócicie, będziecie mogli szerzyć zgorszenie na ziemi i rozrywać wasze związki pokrewieństwa? (Qur’an 47:22)

Wysłannik Allaha(r) powiedział: „Nie uzna raju zrywający” (tzn. więzy rodzinne). (Sahih Muslim, Hadis Nr. 2556)

Dobroć okazywana bliskim jest przez Allaha wynagradzana podwójnie. Wysłannik(r) powiedział: „Sadaka (dar) ofiarowana dla biednego jest policzona jako jedna sadaka natomiast sadaka dana bliskim jest jak podwójna sadaka; jedna jako dar, a druga jako utrzymywanie więzów rodzinnych.” (Sahih Ibnu Chuzejma, Hadis Nr. 2067)

– jeśli kobieta jest sąsiadką to należą się jej dwa prawa; prawo islamu i prawo sąsiedztwa. Allah Najwyższy mówi:

Czcijcie Boga i nie dodawajcie współtowarzyszy! Okazujcie dobroć rodzicom i bliskim krewnym, i sierotom, i biednym, sąsiadowi bliskiemu krewnemu i sąsiadowi, który jest wam obcy, i towarzyszowi będącemu u boku.(Qur’an 4:36)

Ludzie zatem są zobowiązani do dobrego traktowania kobiety mieszkającej w ich sąsiedztwie przez odwiedzanie i pomaganie jej. Powiedział o tym Wysłannik Allaha(r): „Ciągle anioł Gabriel zachęcał mnie do dobrego traktowania sąsiada, aż pomyślałem, że będzie miał prawo dziedzictwa.” (Sahih al-Buchari, Hadis Nr. 5668)

Islam zabrania wyrządzania jakiejkolwiek krzywdy sąsiadom.

Posłaniec(r) mówi: „Na Allaha, nie wierzy, na Allaha, nie wierzy, na Allaha, nie wierzy”. Zapytano: „Kto, Posłańcu Allaha?” Odpowiedział: „Ten, którego sąsiedzi nie zaznają spokoju od niego.” (Sahih al-Buchari, Hadis Nr.5670)

-w celu zapewnienia kobiecie należnych jej praw islam nakazał pomagać kobiecie w załatwianiu jej spraw zaliczając to do dobrych czynów. Wysłannik Allaha(r) powiedział: „Interesujący się sprawami wdowy i sieroty jest jak walczący na drodze Allaha lub modlący się w nocy i poszczący w dzień.” (Sahih al-Buchari, Hadis Nr. 5038)

Towarzysze Wysłannika(y) interesowali się sprawami swoich sąsiadów, a zwłaszcza potrzebujących i kobiet. Talha (t) przekazał: „Pewnej nocy Książe Wiernych- Omar Ibnu Chattab wyszedł, a ja szedłem za nim. Zobaczyłem, że Omar (t) wchodzi do czyjegoś domu. Następnego dnia wiedząc, który to dom wszedłem i ujrzałem starszą, kaleką i niewidomą kobietę. Zapytałem jej, co chciał mężczyzna, który poprzedniego dnia odwiedził ją. Ona rzekła, że ten mężczyzna opiekuje się nią od dłuższego czasu dbając o jej osobiste sprawy. Talha(t) pomyślał: ‘Omar(t) nie zasługuje na to, aby go śledzić”.

Ze względu na obszerny temat przedstawiliśmy tylko niektóre i najważniejsze z kobiecych praw i obowiązków. Mamy nadzieję, że omówiona przez nas kwestia praw kobiety uświadomiła czytelnikowi, że islam uszlachetnił kobietę i podniósł jej rangę.

Źródło: „Status kobiety w islamie” Dr.Abdur Rahman Al-Sheha