Jak wspomniano wcześniej, Mekka była ośrodkiem religijnym Arabów. Tam znajdowała się Kaba, posągi i bożki czczone przez wszystkich Arabów. Zmiana mentalności
politeistycznej była niezwykle trudna, wymagała wielkiego zdecydowania i konsekwentnych działań, a także cierpliwości w obliczu porażek i niepowodzeń. Dlatego właśnie misja głoszenia islamu była z początku tajna, by mieszkańcy Mekki nie byli zaskoczeni nową ideą, którą od razu uznaliby za wrogą.

5.1 Pierwsi muzułmanie

Naturalnym było to, że Wysłannik (niech będzie z nim pokój i błogosławieństwo) z początku przekaże przesłanie islamu ludziom najbliższym, rodzinie i przyjaciołom. Opowiedział o islamie także znajomym, którym ufał, w których widział szlachetność i dobro, którzy ufali jemu i znali jego prawdomówność i uczciwość. Ci, którzy odpowiedzieli na to wezwanie, znani są pod określeniem Pierwszych Poprzedników (ar. As-Sabikun al-Awwalun), a należeli do nich żona Proroka, Matka Wiernych Chadidża bint Chuwajlid, jego sługa Zajd bin Sabit bin Szarhabil al-Kalbi [14], brat stryjeczny Ali bin Abi Talib – będący pod opieką Wysłannika – oraz bliski przyjaciel Abu Bakr, później nazwany as-Siddik. Według wersji wydarzeń, której się trzymamy, wszyscy oni przyjęli islam w pierwszym dniu misji.
Abu Bakr był szanowany w Mekce dzięki swojej dobroci i wiedzy, a także jako solidny i uczciwy kupiec. Zaczął proponować islam tym spośród swego ludu, którym ufał, i z którymi miał dobry kontakt. Za jego sprawą islam przyjęli Usman bin Affan (przyszły kalif – przywódca państwa muzułmańskiego), Az-Zubajr bin al-Awwam al-Asadi, Abd ar-Rahman bin Auf, Sad bin Abi Wakkas i Talha bin Ubajd Allah at-Tajmi – te osiem osób należało do grupy, która najwcześniej przyjęła islam, i która stanowiła elitę muzułmanów.
W pierwszym okresie islam przyjęli także Bilal bin Rabah al-Habaszi, Abu Ubajda Amir bin al-Dżarrah, zwany Powiernikiem Tego Narodu, Sa’id bin Zajd al-Adawi, jego żona Fatima bint al-Chattab al-Adawijja (siostra Umara bin al-Chattaba) i wiele innych osób. Należeli do wszystkich klanów kurajszyckich, a według Ibn Hiszama było ich ponad czterdziestu. Według Ibn Ishaka coraz więcej mężczyzn i kobiet zaczęło przyjmować islam, aż słuch o tej religii rozniósł się po całej Mekce i zaczęło się o niej mówić.
Początkowo wszyscy przyjmowali islam w tajemnicy i nie wiedziała o tym żadna osoba spoza społeczności muzułmańskiej. Wysłannik (niech będzie z nim pokój i błogosławieństwo) nauczał pierwszych muzułmanów zasad ich religii potajemnie. Objawiane wówczas wersety i fragmenty sur były zazwyczaj krótkie, cechowały się piękną wymową, a także rymem i rytmem. Ich tematyką były przede wszystkim życie wieczne, Sąd Ostateczny, Raj, Piekło i ochrona duszy przed grzechem. Sposób przedstawienia tych tematów ułatwiał ich zrozumienie i wyobrażenie, i dawał pierwszym muzułmanom odczucia zupełnie obce ówczesnym mieszkańcom Mekki.

5.2 Modlitwa

Jedną z pierwszych objawionych zasad islamu był nakaz modlitwy. Według Mukatila bin Sulajmana: „W początkowym okresie islamu Bóg nakazał odprawianie modlitwy składającej się z dwóch rakatów [15] rano i dwóch po południu, o czym mówi werset koraniczny …głoś chwałę swego Pana w porze popołudniowej i o poranku” [16].
Według Ibn Hadżara pewne jest, że przed Podróżą Nocną Prorok (niech będzie z nim pokój i błogosławieństwo) i jego towarzysze odprawiali modlitwę, lecz nie wiadomo, czy zanim nakazano pięć modlitw dziennie, jakakolwiek modlitwa była obowiązkowa. Uważa się,
że istniała obowiązkowa modlitwa przed wschodem słońca i przed zachodem. Wedle pewnej relacji w jednym z pierwszych objawień Gabriel nauczył Proroka robienia ablucji, co zdaniem niektórych komentatorów było wprowadzeniem tej praktyki jako obowiązkowej.
Ibn Hiszam wspomina, że gdy przyszedł czas modlitwy, Prorok (niech będzie z nim pokój i błogosławieństwo) i jego towarzysze udawali się w góry, by ich lud nie widział, jak praktykują. Pewnego razu Abu Talib zobaczył, jak Prorok i Ali odprawiają modlitwę, spytał ich o to, a gdy Prorok wyjaśnił mu istotę rzeczy, Abu Talib nakazał im trzymać się tej praktyki.

5.3 Wiadomość o nowej religii dociera do Kurajszytów

Po pewnym czasie, pomimo że misja głoszenia islamu była tajna i ograniczona do wybranych osób, do Kurajszytów dotarły pewne pogłoski o nowej religii. Według Muhammada al-Ghazalego niewiele ich to zainteresowało – prawdopodobnie uznali Muhammada za kolejnego wędrownego kaznodzieję.
Podczas trzech lat tajnej i ograniczonej do wąskiego kręgu osób misji głoszenia islamu powstała wspólnota wiernych, opierająca się na braterstwie, współpracy i przekazywaniu przesłania innym ludziom. Po tym czasie Wysłannik Boga (niech będzie z nim pokój i błogosławieństwo) otrzymał nakaz jawnego ostrzegania swojego ludu i otwartego zmierzenia się z ich politeistycznymi zwyczajami i praktykami.

---

14 Podczas którejś z bitew dostał się do niewoli i stał się własnością Chadidży, która następnie podarowała go Wysłannikowi Boga (niech będzie z nim pokój i błogosławieństwo). Ojciec i stryj Zajda przyszli, by zabrać go do ich ludu, lecz Wysłannik wolał go zatrzymać i zgodnie z ówczesnym zwyczajem Arabów adoptował go. Na początku Zajd był nazywany: Zajd bin Muhammad, lecz później przyszedł islam i zlikwidował adopcję.
15 Element modlitwy muzułmańskiej (przyp. tłum.).
16 Koran, 40:55.

<<<Poprzedni rozdział]  [Spis treści]  [Następny rozdział>>>