Uczynki są Sądzone zgodnie z Intencją

Treść Hadisu

عن أمير المؤمنين أبي حفص عمر بن الخطاب رضي الله عنه ، قال : سمعت رسول الله صلى الله عليه وسلم يقول : إنما الأعمال بالنيّات ، وإنما لكل امريء مانوى ، فمن كانت هجرته إلى الله ورسوله ، فهجرته إلى الله ورسوله ، ومن كانت هجرته لدنيا يصيبها ، أو امرأة ينكحها ، فهجرته إلى ما هاجر إليه رواه البخاري ومسلم في صحيحهما

Relacjonował Umar bin Khattab(RA): Wysłannik Allaha (SAAŁS) powiedział: Nagroda za uczynki uzależniona jest od intencji i każdy człowiek otrzyma nagrodę stosownie do zamiarów. Emigracja w imię Allaha i Jego Proroka będzie uznana(wynagrodzona), jako taka. Emigracja dla doczesnych korzyści lub dla ożenku z kobietą, będzie uznana(wynagrodzona) za taką. [Bukhari i Muslim]

Kontekst Historyczny

Emigracja(hidżra) muzułmanów z Mekki do Medyny, była jednym z najważniejszych wydarzeń w historii islamu. Była momentem przejściowym między dwoma etapami misji proroczej Proroka Muhammada(SAAŁS). Muzułmanie byli zmuszeni opuścić Mekkę z powodu prześladowań, jakich doznawali z rąk Kurejszytów. Sytuacja stawała się coraz gorsza, aż poganie postanowili nawet zabić samego Proroka(SAAŁS). Hidżra kończyła okres cierpienia i prób. Muzułmanie musieli jednak porzucić swoje rodziny, domy, majątki i zaufać Bogu. Sytuacja muzułmanów w Medynie różniła się bardzo, stanowili oni tam najważniejszą grupę społeczną, co pozwoliło na ustanowienie pierwszego państwa muzułmańskiego. Od tej pory muzułmanie nie musieli się już skrywać ze swoimi wierzeniami i mogli otwarcie praktykować islam. Hidżra pokazuje nam, że nie można akceptować ucisku i opresji i należy dążyć do ustanowienia państwa oraz społeczeństwa opartego na zasadach islamu.

{A tym, którzy wywędrowali dla sprawy Boga, po doznaniu niesprawiedliwości, My przygotujemy z pewnością na tym świecie piękne pomieszczenie, lecz nagroda życia ostatecznego na pewno będzie większa – o, gdyby oni wiedzieli! – tym, którzy byli cierpliwi, tym, którzy zaufali swojemu Panu.}[Koran 16:41-42]

Ktokolwiek emigrował dla Allaha i jego Wysłannika(SAAŁS), zrozumiał prawidłowo przesłanie Islamu. Zrozumiał, że całe nasze życie powinniśmy dedykować Bogu, że wszystkie uczynki powinniśmy wykonywać ze szczerą intencją zadowolenia Stwórcy.

{Powiedz: „Zaprawdę, moja modlitwa moje praktyki religijne , moje życie I moja śmierć – należą do Boga, Pana światów! On nie ma żadnego współtowarzysza. T o mi zostało nakazane I Ja Jestem pierwszym z tych, którzy się poddali całkowicie.}[Koran 6:162-163]

Natomiast ktokolwiek emigrował motywowany chęcią zdobycia jakichś ziemskich korzyści, to swoją nagrodę otrzymał już za życia i nie może liczyć na otrzymanie jej na tamtym świecie. Hadis często wiązany jest z historią mężczyzny, który złożył propozycję małżeńską kobiecie zwanej Umm Qais(RA). Ona odrzuciła ją mówiąc, że musi wyemigrować do Medyny, jeśli naprawdę chce się z nią ożenić. On spełnił jej prośbę i pobrali się w Medynie. W związku z tym zajściem mężczyzna ten był znany wśród Towarzyszy Proroka(SAAŁS) „Muhadżir (emigrant) Umm Qais”. [„Dżami al-Ulum łal Hikam” Ibn Radżab al-Hanbali]

Lekcje płynące z Hadisu

Prorok(SAAŁS) na początku hadisu przekazał nam, że uczynki będą sądzone zgodnie z towarzyszącą im intencją. Następnie dał nam przykłady, tak by łatwiej było nam zrozumieć sens tego przekazu i byśmy mogli go odnieść do podobnych sytuacji.

Uczeni poróżnili się co do tego o jakich uczynkach jest mowa w hadisie. Najbardziej powszechną opinią jest, że „uczynki” odnoszą się jedynie do tych dozwolonych i dobrych. Nie odnoszą się natomiast do uczynków neutralnych (siedzenie na krześle, spanie itd.). Nie mogą się one również odnosić do uczynków zakazanych i nagannych, gdyż przewidziana jest za nie odpowiednia kara. Co więcej surowo zabronione jest poszukiwanie zadowolenia Allaha przez czynienie tego, co nam zakazał.

{Nie dosięgnie Boga ani ich mięso, ani ich krew, lecz dosięgnie Go wasza bogobojność. W ten sposób On podporządkował je wam, abyście głosili wielkość Boga za to, iż On was poprowadził drogą prostą. I zwiastuj radosną wieść dobrze czyniącym!}[Koran 22:37]

Relacjonował Abu Huraira(RA): Wysłannik Allaha(SAAŁS) powiedział: Allah nie patrzy na w

asze sylwetki ani wygląd, On patrzy na wasze serca i ocenia uczynki.[Muslim]

Dobre uczynki nie są zawsze przyjmowane. Wszystko zależy od naszej intencji(nija – powód dla którego podejmujemy dane działanie). Powinniśmy stale pamiętać, że tylko gdy nasza intencja jest poprawna i chcemy jedynie zadowolić naszego Stwórcę to możemy liczyć na nagrodę w życiu przyszłym. W przeciwnym razie nasz dobry uczynek stanie się „zerowy”.

Relacjonował Abu Huraira(RA): Wysłannik Allaha (SAAŁS) powiedział: Pierwszym z ludzi, którzy będą osądzeni w Dniu Zmartwychwstania będzie człowiek, który umarł jako męczennik. Przywiodą go a Allah uświadomi mu Swoje błogosławieństwa, a on je potwierdzi. (Allah) zapyta: „I co z nimi uczyniłeś?”. Ten odpowie: ‚Walczyłem dla Ciebie i zginąłem jako męczennik’. On(Allah) powie: „Skłamałeś, walczyłeś po to, by mówiono (o tobie): ‚On jest odważny’. I tak mówiono”. Wtedy wydany zostanie rozkaz, aby wleczono go twarzą, aż znajdzie się w Ogniu piekielnym. Następny będzie człowiek, który studiował nauki (religijne) i nauczał ich, który recytował Koran. Przyprowadzą go i Allah powiadomi go o Swoich błogosławieństwach, a on je potwierdzi. (Allah) powie: „I co z nimi uczyniłeś?”. Odpowie: „Studiowałem nauki (religijne) i nauczałem ich i recytowałem Koran dla Ciebie”. On(Allah) powie: „Kłamiesz, studiowałeś nauki (religijne), tylko po to, by mówiono (o tobie) – ‘On jest uczony’. I recytowałeś Koran, by można było (o tobie) powiedzieć, ‘On jest recytatorem’. I tak mówiono”. Wtedy padnie rozkaz, aby wleczono go na twarzy, aż zostanie wtrącony do Ognia piekielnego. Kolejnym, będzie człowiek, którego Allah uczynił bogatym i którego obdarzył wszelkim dobrobytem. Zostanie przyprowadzony i Allah powiadomi go o Swoich błogosławieństwach, a on je potwierdzi. (Allah) powie: „I cóż z nimi uczyniłeś?”. Ten odpowie: „Przetarłem każdą ścieżkę, na której lubisz by wydawano pieniądze, wydając ze względu na Ciebie”. On(Allah) powie: „Kłamiesz, czyniłeś tak tylko po to, by mówiono (o tobie): ‚On jest hojny’, i tak mówiono’. Wtedy padnie rozkaz, by wleczono go twarzą, aż zostanie wtrącony do Ognia piekielnego.[Muslim, Tirmidhi, Nasai] Relacjonował Abu Musa Al-Aszari(RA): Zapytano Wysłannika Allaha(SAAŁS) o tego, kto walczy na polu bitwy powodując się (kierując) dzielnością, zapałem (gorliwością)

lub hipokryzją – co zostanie uznane za walkę na drodze Allaha? Odpowiedział: „Ten który walczy aby słowo Allaha (islam) pozostało najwyższym (górowało) jest uznawany za walczącego na drodze Allaha.[Bukhari i Muslim]

Intencja jest kluczem do tego, by dany uczynek został przyjęty. Intencji nie należy jednak wypowiadać na głos, gdyż jest to innowacja i nie mamy na to dowodu ani z Koranu ani z Sunny. Wiemy jednak, że Allah jest Wszechwiedzący i wie o tym, co jest w naszych sercach.

{Powiedz: „Czy wy ukrywacie to, co jest w waszych piersiach, czy wy to ujawniacie – wie o tym Bóg. On zna to, co jest w niebiosach, i to, co jest na ziemi. Bóg jest nad każdą rzeczą wszechwładny!} [Koran 3:29]

Intencja jest tym, co odróżnia zwykłe czynności od aktów czci(ibada). Przykładowo powstrzymywanie się od jedzenia i picia, nie będzie postem dopóki nie będziemy mieli intencji postu. Relacjonował Ibn Umar(RA): Wysłannik Allaha(SAAŁS) powiedział: Ten kto nie określi przed modlitwą fadżr, że będzie pościł, nie będzie pościł (jego post nie zostanie zaakceptowany).[an-Nasai, Tirmidhi, Abu Daud]

Relacjonował Abu Huraira(RA): Wysłannik Allaha (SAAŁS) powiedział: Jest wielu poszczących, którzy ze swojego postu nie mają niczego poza głodem i pragnieniem, również wielu jest modlących się nocą, którzy ze swojej modlitwy nie mają nic poza bezsennością.[Darimi]

Ponadto szczera intencja może być wystarczająca do zapewniania nam wynagrodzenia w życiu przyszłym. Gdy nie będziemy mieli żadnej możliwości zrobienia jakiegoś dobrego czynu, a mieliśmy szczerą intencję wykonania go, to również zostaniemy nagrodzeni.

Relacjonował Dżabir ibn Abdullah Al-Ansari(RA), że uczestniczył w wyprawie w czasie której Wysłannik Allaha(SAAŁS) powiedział: W Medynie są ludzie, którzy są z wami gdziekolwiek wyruszycie i jakąkolwiek przetniecie dolinę. Nie dołączyli do was osobiście tylko z powodu choroby. Według innego przekazu „podzielą z wami nagrodę”.[Muslim]

Relacjonował Anasa ibn Malika(RA): Gdy wracaliśmy z bitwy pod Tabuk, Wysłannik Allaha(SAAŁS) powiedział: W Medynie zostali ludzie, którzy towarzyszą nam duchowo na każdej drodze i w każdej dolinie. Zostali tam z ważnego powodu.[Bukhari]

Relacjonował Sad ibn Malik(RA): Wysłannik Allaha(SAAŁS) odwiedził mnie w roku Pożegnalnej Pielgrzymki, a chorowałem wtedy na śmiertelną chorobę. Powiedziałem: „Wysłanniku Allaha, jak widzisz, jestem bardzo chory, a mam majątek i nie mam innych spadkobierców, poza córką. Czy mam oddać dwie trzecie mego majątku na jałmużnę?”. Prorok(SAAŁS) rzekł: „Nie”. Zapytałem: „Czy mam dać połowę?”. Prorok(SAAŁS) powiedział: „Nie”. Potem powiedział: „Jedną trzecią, Sadzie, ale i jedna trzecia to za dużo. Lepiej abyś zostawił twoich spadkobierców bogatymi, niż biednymi i żebrzącymi. I Allah wynagrodzi cię za to, co wydajesz w intencji zadowolenia Allaha, nawet jeśli jest to garść pożywienia, które wkładasz do ust zony”. Powiedziałem: „Wysłanniku Allaha! Czy zostanę w tyle (w Mekce) po tym, jak moi Towarzysze wyemigrowali?”. Powiedział:, „Jeśli miałbyś zostać w tyle, zostaniesz wyniesiony i wywyższony za każdy uczynek, który spełnisz mając na celu zadowolenie Allaha. Mam nadzieje, ze będziesz żył długo, i przyniesiesz korzyść jednym ludziom, a innym zaszkodzisz. Allahu! Proszę dopełnij emigracji moich Towarzyszy i nie karz im zawracać”. [Bukhari i Muslim]

Natomiast zła intencja, bez uczynku jest przyczyną kary w życiu przyszłym. Każdy będzie ukarany za zły zamiar do popełnienia, którego przedsięwziął wszelkie niezbędne środki, nawet w przypadku, gdy mu się to nie udało ze względu na niezależne przeszkody.

Relacjonował Abu Bakr Ath-Thaqafi(RA): Wysłannik Allaha(SAAŁS) powiedział: „Jeśli dwóch muzułmanów walczy przeciw sobie na miecze i jeden z nich zginie, obydwaj znajdą się w Piekle”. (Abu Bakr) zapytał: „Proroku, zrozumiałe, że stanie się tak z tym, który zabije, ale dlaczego z zamordowanym?”. Prorok odpowiedział: „Ponieważ był gotów zabić przeciwnika”. [Bukhari i Muslim]

W chwili gdy jednak porzucimy złe zamiary ze względu na strach przed Allahem, a nie zewnętrzne przeszkody, to zostaniemy nagrodzeni jednym dobrym uczynkiem.

Relacjonował Ibn Abbas(RA): Wysłannik Allaha(SAAŁS) powiedział: Allah spisał dobre i złe uczynki. Następnie zaś wyjaśnił, że jeśliby ktoś nosił się z zamiarem zrobienia dobrego uczynku, a nie zrobił go, Allah policzy mu go u Siebie, jako pełen dobry uczynek, a jeśliby ktoś nosił się z zamiarem zrobienia dobrego uczynku i zrobił go, temu Allah policzy go u Siebie, jako dziesięć dobrych uczynków, aż do siedmiuset i więcej. Jeśliby zaś ktoś miał zamiar uczynić coś złego, a nie zrobiłby tego Allah policzy to u Siebie także, jako pełen dobry uczynek, lecz jeśliby ktoś coś złego zamierzał i uczyniłby to Allah policzy mu to, jako jeden zły uczynek.[Bukhari i Muslim]

Rija

Słowo 'Rija’ wywodzi się z korzenia arabskiego słowa 'ra’aa’ co oznacza – doglądać, spostrzegać, oglądać. Rija w kontekście religijnym oznacza hipokryzję, udawanie. Rija to robienie dobrych czynów, z intencją przypodobania się komuś innemu niż Allah. Rija anuluje dobry uczynek i czyni go godnym potępienia.

{Biada modlącym się(hipokrytom), którzy są niedbali w swojej modlitwie, którzy tylko chcą być widziani(juraun), a odmawiają wspomożenia.} [Koran 107: 4-7]

{Nie uważaj, że ci, którzy się cieszą z tego, czego dokonali, i lubią, aby ich chwalono za to, czego nie uczynili – nie uważaj, iż oni są zabezpieczeni przed karą. Dla nich kara będzie bolesna!}[Koran 3:188]

{Zaprawdę, obłudnicy starają się oszukać Boga, lecz to On jest Tym, który ich zmyli. Kiedy stają do modlitwy, to podnoszą się leniwie i tak, by ich ludzie widzieli, i mało wspominają Boga.}[Koran 4:142]

Rija jest rodzajem mniejszego szirku, który jest ciężkim grzechem, ale nieczynni człowieka niewiernym.

{Powiedz: „Ja jestem tylko człowiekiem śmiertelnym, podobnym do was. Zostało mi tylko objawione, że Bóg wasz jest Bogiem Jedynym. Przeto kto się spodziewa spotkać swego Pana, niech pełni pobożne dzieła i niech nie dodaje żadnego współtowarzysza, kiedy oddaje cześć swojemu Panu.”}[Koran 18:110]

Relacjonował Abu Said(RA): Wysłannik Allaha (SAAŁS) przyszedł do nas, podczas gdy dyskutowaliśmy o Dadżdżalu (antychryście) i powiedział: Czy mam was poinformować o czymś, czego bardziej się dla was obawiam niż niebezpieczeństwa Dadżdżala? To jest ukryty Szirk: Osoba staje aby się modlić, i upiększa swą modlitwę widząc że inni się na nią patrzą.[Ibn Madżah]

Relacjonował Abu Huraira(RA): Wysłannika Allaha (SAAŁS) powiedział: Ktokolwiek zyskuje jakąkolwiek wiedzę, która powinna być zdobywana dla Allaha, z zamiarem korzyści na tym świecie, nie poczuje nawet zapachu Raju w Dniu Sądu Ostatecznego.[Abu Daud, Ibn Madżah]

Relacjonował Abu Huraira(RA): Wysłannik Allaha(SAAŁS) powiedział: Allah (Potężny i Najwyższy) powiedział: Jestem tak bardzo samowystarczalny, że nie potrzebuję wspólnika. Jeśli ktoś wykonuje dzieła dla Mnie i dla kogoś innego, wyrzeknę się tych czynów na rzecz tego, kogo uznał za Mego wspólnika. [Muslim i Ibn Madżah]

Bardzo łatwo jest wpaść w pułapkę rija ze względu na to, że ciężko ją dostrzec. Powinniśmy, więc zawsze, gdy wykonujemy jakikolwiek akt czci zadać sobie pytania typu: „Dlaczego to robię? Czy moim jedynym celem jest zdobycie zadowolenia Allaha? Czy chcę przez to zyskać uznanie innych?”

{Oni (ludzie wierzący) dają żywność, wbrew ich miłości do niej, biednemu, sierocie, i niewolnikowi (mówiąc): Karmimy was tylko dla oblicza Boga i nie chcemy od was ani nagrody, ani wdzięczności.}[Koran 76:8-9]

{On nie wyświadcza nikomu dobrodziejstwa, po to by otrzymać nagrodę, lecz jedynie z tęsknoty do oblicza swego Pana – Najwyższego!}[Koran 92:19-20]

{Zostało im nakazane tylko, aby czcili Boga, wyznając szczerze Jego religię – tak jak hanifowie odprawiali modlitwę i dawali jałmużnę. To jest religia prawdziwa.}[Koran 98:5]

Opinie Uczonych

Imam asz-Shafi(RH) powiedział: Ten hadis jest jedną trzecią wiedzy o Islamie.[„Szarh Arbain an-Nałałi” Dżamal Ahmad Badi]

Imam Ahmad(RH) powiedział: Islam został zbudowany na trzech hadisach:
1. Pierwszym jest wspomniany powyżej.
2. Drugim jest hadis: „Ten, który wprowadza zmiany w naszej religii, to to, co robi zostaje odrzucone.”
3. Trzecim jest hadis: „Zaprawdę, to co jest dozwolone jest jasne i to co jest zakazane jest jasne. Pomiędzy nimi są natomiast sprawy wątpliwe, o których nie wie większość ludzi.” [„Szarh Arbain an-Nałałi” Dżamal Ahmad Badi]

Sahl bin Abdullah(RH) powiedział: Nic nie jest trudniejsze dla człowieka niż zachowanie szarości intencji.[„Dżami al-Ulum łal Hikam” Ibn Radżab al-Hanbali]

Jusuf bin Husain ar-Razi(RH) powiedział: Szczerość intencji jest najdroższą(najcenniejszą) rzeczą w tym życiu. [„Dżami al-Ulum łal Hikam” Ibn Radżab al-Hanbali]

Autor: binJellul